Biblia Nuevo Testamento en Quechua Cuzco Drama - Mateo

Mateo capitulo uno en sonido solamente Baje la biblia completa

Biblia en quechua cusco

MATEO 1

1Kaykunan Jesucristoq ñawpa taytankunaq miraynin qelqa. Paymi Davidpa miraynin Abrahampa miraynin karqan. 2Abrahammi churiyarqan Isaacta, Isaactaq churiyarqan Jacobta, Jacobtaq churiyarqan Judata wawqenkunatawan. 3Judataq churiyarqan Tamar warmipi Faresta Zaratawan, Farestaq churiyarqan Esromta, Esromtaq churiyarqan Aramta, 4Aramtaq churiyarqan Aminadabta, Aminadabtaq churiyarqan Naasonta, Naasontaq churiyarqan Salmonta.5Salmontaq churiyarqan Rahab warmipi Boozta, Booztaq churiyarqan Rut warmipi Obedta, Obedtaq churiyarqan Isaita. 6Isaitaq churiyarqan rey Davidta, Davidtaq churiyarqan Salomonta Uriaspa warminpi.7Salomontaq churiyarqan Roboamta, Roboamtaq churiyarqan Abiasta, Abiastaq churiyarqan Asata.8Asataq churiyarqan Josafat-ta, Josafat-taq churiyarqan Joramta, Joramtaq churiyarqan Uziasta.9Uziastaq churiyarqan Jotamta, Jotamtaq churiyarqan Ahazta, Ahaztaq churiyarqan Ezequiasta.10Ezequiastaq churiyarqan Manasesta, Manasestaq churiyarqan Amonta, Amontaq churiyarqan Josiasta.11Josiastaq churiyarqan Jeconiasta wawqenkunatawan, Babilonia suyuman preso apasqa kasqanku watakunapi. 12Babilonia suyuman preso apasqa qhepatataq Jeconiasqa churiyarqan Salatielta, Salatieltaq churiyarqan Zorobabelta. 13Zorobabeltaq churiyarqan Abiudta, Abiudtaq churiyarqan Eliaquimta, Eliaquimtaq churiyarqan Azorta. 14Azortaq churiyarqan Sadocta, Sadoctaq churiyarqan Aquimta, Aquimtaq churiyarqan Eliudta. 15Eliudtaq churiyarqan Eleazarta, Eleazartaq churiyarqan Matanta, Matantaq churiyarqan Jacobta. 16Jacobtaq churiyarqan Mariaq qosan Joseta. Mariaqa karqan Cristo sutichasqa Jesuspa mamanmi. 17Chay hinan Abrahammanta Davidkama chunka tawayoq miray karqan, Davidmanta Babilonia suyuman preso apasqa kasqankukamataq chunka tawayoq miray karqan, Babiloniaman preso apasqa kasqankumanta Cristoq nacesqankamataq chunka tawayoq miray karqan. 18Jesucristoq nacesqanqa kay hinan karqan: Maman Mariaqa Josewan casarakunanpaqmi rimaykusqa kasharqan. Manaraq kuska tiyashaqtinkun Santo Espirituq atiyninwan wiksallisqa rikhurirqan. 19Casarakunanpaq rimaykuqnin Josetaq chanin runa kaspa, mana p'enqaypi rikuchiyta munaspa, ch'inlla saqepuyta yuyaykusharqan. 20Chayta yuyaykushaqtintaq Señor Diospa angelninqa mosqoypi payman rikhurispa nirqan: –Davidpa miraynin José, ama munakusqayki Mariawan casarakuyta manchakuychu, payqa wiksallikurqan Santo Espirituq atiyninwanmi. 21Qhari wawatan wachakunqa, hinaspan sutichanki Jesusta, paymi llaqtanta huchankunamanta qespichinqa, nispa.22Llapan chaykunaqa sucederqan Señor Diospa nisqankuna hunt'akunanpaqmi. Paymi profetanwan nirqan: 23“Doncella sipasmi wiksallikunqa, hinaspan qhari wawata wachakunqa, Emanuel sutiwantaq sutichanqaku”, nispa. (Chay sutiqa “Diosmi ñoqanchiswan” ninantan nin). 24Puñusqanmanta rikch'arispataq Joseqa Señor Diospa angelninpa kamachisqanman hina ruwarqan, hinaspan Mariawan casarakapurqan. 25Ichaqa manan Mariataqa llamiykurqanraqchu, phiwi qhari wawanta wachakunankama. Chay wawatan Jesusta suticharqan

MATEO 2

1Rey Herodes kamachikushaqtinmi Judea provinciapi kaq Belén llaqtapi Jesusqa nacerqan. Chay qhepatataq inti lloqsimuy lado suyumanta Jerusalén llaqtaman chayamurqanku ch'aska qhawaypi yachaysapa runakuna. 2Hinaspan tapukurqanku: –¿Maypitaq kashan judío runakunaq reynin naceqri? Ch'askantan inti lloqsimuy ladopi rikumuyku, chaymi payta yupaychaykuq hamushayku, nispanku. 3Chayta uyarispanmi rey Herodesqa hawapi-ukhupi sonqoyoq karqan, kaqllataq Jerusalén llaqtapi llapan runakunapas.4Chaymi llapan sacerdote umallikunata, kamachikuy simita yachachiqkunatawan huñuspa, paykunata tapuykurqan maypichus Cristo nacenan karqan chayta.5Paykunataq reyta nirqanku: –Judeapi kaq Belén llaqtapin, nispa. Kay hinatan profetaqa qelqarqan:6“Qanqa, Judá suyupi Belén llaqta, Judapi kamachikuqkuna purapiqa hatunmi kanki, qanmantan huk uma qollana lloqsimunqa, paytaqmi Israel llaqtayta michinqa”, nispa. 7Hinaqtinmi rey Herodesqa ch'aska qhawaypi yachaysapa runakunata sapaqllaman waqyarqan, hinaspan paykunata allin-allintapuni tapuykurqan hayk'aqchus ch'askaq rikhurisqanta.8Chaymantataq paykunata Belén llaqtaman kachaspa nirqan: –Riychis, hinaspa wawamanta allin-allintapuni tapukamunkichis, tarimuspaykichistaq willawankichis, ñoqapas rispa yupaychaykamunaypaq, nispa.9Paykunataq reyta uyariykuspanku pasapurqanku, inti lloqsimuy ladopi rikusqanku ch'askataq ñawpaqenkuta rirqan wawaq kasqanman chayaspataq altonpi sayaykurqan. 10Ch'askata rikuspataq anchata kusikuspa q'ochukurqanku. 11Wasiman haykuspataq wawata rikurqanku maman Mariatawan, hinaspan qonqoriykukuspa wawata yupaychaykurqanku. Alforjankuta kicharispataq regalokunata wawaman qorqanku: qorita, inciensota, mirratawan.12Chaymantataq Herodesman ama kutinankupaq mosqoypi willasqa kaspanku wak ñanninta llaqtankuman kutipurqanku. 13Ch'aska qhawaypi yachaysapakuna ripuqtintaq, Señor Diospa angelninqa mosqoypi Joseman rikhurispa nirqan: –Sayariy, wawata mamantawan pusarikuspa Egipto suyuman ayqey, hinaspa chaypi tiyamuy ñoqa huktawan qanman willamunaykama, rey Herodesmi wawata maskhanqa wañuchinanpaq, nispa. 14Hinan chay tutapacha Joseqa rikch'arispa wawata mamantinta pusarikuspa Egipto suyuman ripurqan. 15Chaypin tiyamurqan rey Herodespa wañunankama, Señor Diospa nisqan hunt'akunanpaq. Paymi profetanwan nirqan: –Egipto suyumantan Churiyta waqyamuni, nispa. 16Hinan Herodesqa k'arakta phiñakurqan, ch'aska qhawaypi yachaysapakunaq q'otusqanta reparaspa. Chaymi Belén llaqtapi lliw muyuriqpiwan manaraq iskay watayoq llapan qhari wawakunata wañurqarichinankupaq kacharqan, ch'aska qhawaypi yachaysapakunaq willasqan tiempoman hina. 17Ahinapin profeta Jeremiaspa nisqan hunt'akurqan, paymi nirqan:18“Ramá llaqtapin huk kunka uyarikurqan, manchay sonqo nanay, waqay, hik'ipakuypiwan. Raquelmi wawankunamanta waqashan, sonqochasqa kaytapas manan munanchu wawankunaq manaña kapusqanrayku”, nispa. 19Rey Herodes wañuqtintaq Señor Diospa angelninqa Egiptopi Joseman mosqoypi rikhurispa 20nirqan: –Israel llaqtaman ripuy wawata mamantawan pusarikuspa, wawata wañuchiyta munaqkunaqa wañupunkuñan, nispa. 21Chaymi Joseqa sayarispa wawata mamantawan pusarikuspa Israel suyuman kutimpurqan. 22Herodespa churin Arquelao taytanpa rantinpi Judea provinciapi kamachikushasqanta yachaspataq, chayman riyta manchakurqan. Mosqoypi Diospa willasqan kaspataq Galilea provinciaman ripurqan. 23Hinaspan chayman chayaspa Nazaret llaqtapi tiyarqan, profetakunaq: “Nazareo” runan kanqa, nisqanku hunt'akunanpaq

MATEO 3

1Chay p'unchaykunapin Bautizaq Juanqa hamuspa Judea ch'inneqpi kay hinata willarqan: 2–Huchaykichista saqepuspa Diosman kutirikuychis, hanaq pacha qhapaqsuyun sispaykamun, nispa.3Chay Juanmantan profeta Isaiasqa nirqan: “Ch'inneqpin huk kunka waqyakun: Señor Diospa ñanninta allichaychis, purinankunata cheqanyachiychis”, nispa. 4Juanqa camelloq millmanmanta awasqa p'achawanmi p'achakurqan, qara chumpiwantaq chumpikurqan, mikhuqtaq langosta kuruta, wanqoyru misk'itawan. 5Runakunataq payman hamurqanku Jerusalén llaqtamanta, Judeamanta, Jordán mayuq qayllankunamantawan, 6hinaspan huchankuta willakuspa Jordán mayupi Juanwan bautizachikurqanku.7Juanqa askha fariseokunata, saduceokunatawan bautizasqanman hamuqta rikuspan paykunata nirqan: –Yaw, mach'aqway miray runakuna. ¿Pitaq willarqasunkichis Diospa kachamunan ñak'ariymanta ayqenaykichista? 8Diosman kutirikuspaykichis kawsayniykichis t'ikrasqa kasqanta rikuchikuychis,9amataq sonqoykichispi yuyaychischu: Abrahampa mirayninmi kayku, nispaykichisqa. Niykichismi, Diosqa atinmi kay rumikunamantapas Abrahampaq wawakunata sayarichiyta. 10Sach'a wit'uqqa wit'unan patapiñan kashan, chaymi tukuy mana allin ruruq sach'aqa wit'usqa kaspa ninaman wikch'uykusqa kanqa.11Ñoqaqa unuwanmi bautizaykichis Diosman kutirikusqaykichisrayku, qhepayta hamuqmi ichaqa ñoqamanta aswan atiyniyoq, manataqmi ñoqaqa usut'ankunallatapas apanaypaq hinachu kani, paymi bautizasunkichis Santo Espirituwanpas ninawanpas.12Wayrachinantan hap'ishanña, erasqantataq allinta ch'uyanchanqa, hinaspan taqenman trigota waqaychanqa, pajantataq mana hayk'aq wañuq ninapi kananqa, nispa. 13Chaymantataq Jesusqa Galileamanta Jordán mayuman chayarqan, chaypi Juanpa bautizasqan kananpaq. 14Juantaq ichaqa mana bautizayta munaspa nirqan: –Ñoqa qanpa bautizasqayki kanay kashaqtinchu, ¿qanri ñoqaman hamuwanki? nispa. 15Chaymi Jesusqa nirqan: –Ama hark'awaychu, Diospa kamachikusqankunataqa llapantapunin hunt'ananchis, nispa. Hinan Juanqa payta bautizarqan. 16Jesusqa bautizachikuspaña unumanta lloqsimushaqtintaq hanaq pacha kicharikamurqan, hinan Jesusqa rikurqan pay pataman Diospa Espiritun paloma hina uraykamushaqta. 17Hanaq pachamantataq huk kunka nimurqan: –Kaymi munakusqay Churiy, paymi anchata kusichiwan, nispa.

MATEO 4

1Chaymantataq Diospa Espiritunqa ch'inneqman Jesusta pusarikurqan, payta saqra wateqananpaq.2Tawa chunka p'unchayta, tawa chunka tutatawan ayunaspañataq yarqachikurqan. 3Satanastaq Jesusman asuykuspa nirqan: –Diospa Churinchus kanki chayqa, kay rumikunata niy t'antaman tukunanpaq, nispa. 4Jesustaq ichaqa nirqan: –Diospa Simin Qelqan nin: “Manan t'antallawanchu runaqa kawsanqa, aswanpas Diospa llapa siminwanmi”, nispa. 5Hinan saqraqa Jerusalén llaqtaman Jesusta pusarqan, hinaspan Dios yupaychana wasi pataman sayaykachispa 6payta nirqan: –Diospa Churinchus kanki chayqa, kay ukhuman saltaykuy Diospa Simin Qelqan nin, “Qanraykun angelninkunata kachamunqa, chaymi qanta makinkupi hap'isunkiku ama rumipi chakiykita k'irikunaykipaq”, nispa. 7Jesustaq nirqan: –Diospa Simin Qelqaqa nillantaqmi, “Aman Señor Diosniykita wateqankichu”, nispa. 8Saqrataq wakmanta Jesusta pusarqan huk hatun orqo pataman, hinaspan kay pacha lliw suyukunata lliw hatun-atiyninkunatawan qhawarichispa 9Jesusta nirqan: –Qonqoriykukuspachus yupaychawanki chayqa, lliw kaykunatan qopusqayki, nispa. 10Hinaqtinmi Jesusqa nirqan: –Anchhuriy, Satanás, Diospa Simin Qelqan nin, “Señor Diosniykitan yupaychanki, pay sapallantataqmi servinkipas”, nispa. 11Hinan saqraqa paymanta t'aqarikapurqan. Angelkunataq hamuspa Jesusta servirqanku. 12Jesusmi Juanpa preso kasqanta uyarispa Galilea provinciaman kutipurqan. 13Nazaret llaqtamantan Zabulón ayllu, Neftalí ayllu hallp'a qorpapi qocha pata Capernaúm llaqtaman tiyaq rirqan.14Chay hinapin profeta Isaiaspa nisqanta hunt'arqan. Paymi nirqan: 15“Zabulón hallp'a, Neftalí hallp'a, lamar-qochaman riq ñan, Jordán mayu inti lloqsimuy lado hallp'a, mana judío runakunaq tiyanan Galilea hallp'a. 16Tutayaqpi purishaq llaqtan huk hatun k'anchayta rikurqan, manchay tutayaq pachapi tiyaq runakunatan huk k'anchay k'anchaykurqan”, nispa.17Chaymantapachan Jesusqa willayta qallarirqan: –Huchaykichista saqepuspa Diosman kutirikuychis, hanaq pacha qhapaqsuyun sispaykamunña, nispa.18Galilea qocha patanta purishaspataq Jesusqa rikurqan iskay wawqeta, Pedro sutiyoq Simonta, wawqen Andrestawan. Paykunaqa challwaqkunan karqanku, chaymi challwa hap'inanku llikata qochaman wikch'uykusharqanku. 19Hinan paykunata nirqan: –Qhepayta hamuychis, runakuna challwaytan yachachisqaykichis, nispa. 20Chaymi paykunaqa llikankuta saqerparispa Jesuspa qhepanta ripurqanku.21Chaymanta rishaspataq wak iskay wawqetawan rikurqan, Zebedeoq churinkunata Jacobota wawqen Juantawan. Paykunaqa taytankupiwanmi botepi llikankuta allichasharqanku. Hinan paykunata waqyarqan. 22Chaymi paykunaqa botenkuta taytankutawan saqerparispa Jesuspa qhepanta ripurqanku. 23Jesustaq Galileantinta purirqan sinagogakunapi yachachispa, Diospa qhapaqsuyunmanta allin willakuykunata willaspa, llapa onqoyniyoq, nanayniyoq runakunata qhaliyachispa.24Chaymi Siria provinciantinpi Jesusmanta uyarikurqan, hinan payman apamurqanku nanayniyoqkunatapas, imaymananiraq onqoypi ñak'ariqkunatapas, supaypa ñak'arichisqankunatapas, t'uku onqoyniyoqkunatapas, such'ukunatapas, Jesustaq paykunata qhaliyachirqankama. 25Askha runan Jesuspa qhepanta purirqanku: Galileamanta, Decápolis llaqtamanta, Jerusalenmanta, Judeamanta, Jordán mayu inti lloqsimuy ladomantawan.

MATEO 5

1Runakunata rikuspanmi Jesusqa orqoman wicharqan. Chaypi tiyaykuqtintaq yachachisqankunaqa payman asuykurqanku. 2Paykunata yachachispataq nirqan:3–Kusisamiyoqmi huch'uyyaykukuspa Diosta maskhaqkunaqa, paykunapaqmi hanaq pacha qhapaqsuyuqa. 4Kusisamiyoqmi llakisqa sonqoyoqkunaqa, paykunataqa Diosmi sonqochanqa.5Kusisamiyoqmi llamp'u sonqoyoqkunaqa, paykunaqa kay pacha hallp'atan herenciapaq chaskinqaku.6Kusisamiyoqmi chanin-kaymanta yarqachikuqkunaqa, ch'akichikuqkunaqa, paykunaqa saksachisqan kanqaku.7Kusisamiyoqmi khuyapayakuqkunaqa, paykunatapas Diosmi khuyapayallanqataq. 8Kusisamiyoqmi ch'uya sonqoyoqkunaqa, paykunan Diosta rikunqaku.9Kusisamiyoqmi thak-kaypi kawsanapaq allipunachiqkunaqa, paykunaqa Diospa wawankunan kanku. 10Kusisamiyoqmi chaninkaqta ruwasqamanta qatiykachasqakunaqa, paykunapaqmi hanaq pacha qhapaqsuyuqa. 11Kusisamiyoqmi kankichis, ñoqarayku k'amisuqtiykichispas qatiykachasuqtiykichispas, hinallataq tukuy mana allinkunata llullakuspa qankunamanta rimaqtinkupas.12Kusikuychis q'ochukuychis, hanaq pachapi premioykichisqa hatunmi, chay hinatapunin qankunamanta ñawpaq profetakunatapas qatiykacharqanku, nispa. 13Jesusqa nillarqantaqmi: –Qankunan kay pachapi runakunapaq kachi kankichis, kachitaqchus q'aymayapunman chayri, ¿imapaqñataq valenman? Manan imapaqpas valenmanñachu, aswanpas hawaman wikch'unallapaqñan, hinaspa runakunaq sarusqan kananpaq. 14Qankunan runakunapaq k'anchay kankichis. Orqo patapi llaqtataqa manan imapas pakanmanchu. 15Lamparata hap'ichispaqa manan raki ukhumanchu churanku, aswanpas k'anchana patamanmi, wasipi kaqkunata llapanta k'anchananpaq. 16Chay hinata k'anchayniykichis runakunaq ñawpaqenpi k'anchachun, allin ruwasqaykichista rikuspa, hanaq pachapi kaq Yayaykichista yupaychanankupaq, nispa. 17Jesusqa nillarqantaqmi: –Ama yuyaychischu Diospa kamachikuynin simitapas profetakunaq qelqasqantapas p'akinaypaq hamusqaytaqa, manan p'akinaypaqchu hamuni, aswanpas hunt'anaypaqmi. 18Cheqaqtan niykichis, hanaq pacha kay pacha tukukunankama, kamachikuy simimantaqa manan huk ch'iñillanpas huk seq'ellanpas chinkanqachu llapan hunt'akunankama.19Pipas kay kamachikuymanta huk huch'uy kaqllatapas p'akinman, chaytataq runakunaman yachachinman chayqa hanaq pacha qhapaqsuyupin sinchi pisipaq hap'isqa kanqa, pipas hunt'an hinaspa yachachin chaymi ichaqa hanaq pacha qhapaqsuyupi ancha allinpaq hap'isqa kanqa. 20Niykichismi, manachus kamachikuy simita yachachiqkunaqmantapas fariseokunaqmantapas chanin kawsayniykichis aswan allin kanqa chayqa, manan hanaq pacha qhapaqsuyumanqa haykunkichischu, nispa.21Jesusqa nillarqantaqmi: –Uyarirqankichismi ñawpa runakunaman: “Aman pitapas wañuchinkichischu, pipas runata wañuchiqqa juzganapaqñan kanqa”, nisqa kasqanta. 22Ñoqataq ichaqa niykichis, pipas wawqenpaq phiñakuqqa juzganapaqñan kanqa, pipas wawqenta k'amiqqa juzganapi taripanapaqñan kanqa, pipas wawqenta ñakaqqa infierno ninapi juzganapaqñan kanqa. 23Chay hinaqa ofrendaykita Diospa altarninman apaspa, chaypi wawqeykiq qan contra imapas kasqanta yuyarispaykiqa, 24altar qayllaman ofrendaykita saqeykuy, hinaspa kutiriy, wawqeykiwanraq ñawpaqtaqa allipunamuy, kutimuspaykitaq ofrendaykita hayway. 25Awqaykichus gobernadorman apasunki chayqa, ñanta rishaspallaykiraq paywan allipunapuy, juezman hap'iykachisunki chayqa, juezqa guardiamanmi hap'iykachisunkiman, hinaspan carcelpi rikukuwaq.26Cheqaqtan niyki, chaymantaqa manan lloqsimunkichu llapallan manukusqaykita kutichipunaykikama, nispa. 27Jesusqa nillarqantaqmi: –Uyarirqankichismi: “Aman wasanchankichu”, nisqa kasqanta. 28Ñoqataq ichaqa niykichis, pipas huk warmita munapakuspa qhawaqqa ñan sonqonpi chay warmiwan wasanchay huchata ruwanña.29Chayrayku, paña ñawiykichus huchaman urmachisunkiman chayqa, horqokuspa wikch'uy, aswan allinmi qanpaq huknin ñawiykiq chinkanan, llapan cuerpoykiq infiernoman wikch'uykusqa kananmantaqa.30Paña makiykitaqchus huchaman urmachisunkiman chayqa, kuchurqospa wikch'uy, aswan allinmi qanpaq kanman huknin makiykita wit'upunayki, llapan cuerpoykiq infiernoman wikch'uykusqa kananmantaqa, nispa. 31Jesusqa nillarqantaqmi: –Ñawpaqmantañan nisqa karqan: “Pipas warminmanta t'aqakuqqa t'aqanakuy qelqata qochun”, nispa. 32Ñoqataq ichaqa niykichis: Mana qhelli huchapi purishaqtin warminmanta t'aqakuqqa, warmintan wasanchay huchaman tanqaykun. Pipas t'aqanasqa warmiwan casarakuqqa wasanchay huchatan ruwan, nispa. 33Jesusqa nillarqantaqmi: –Uyarillarqankichistaqmi ñawpa runakunaman: “Aman llullakuspa jurankichu, aswanmi jurasqaykita Señor Diospaq hunt'anki”, nisqa kasqanta.34Ñoqataqmi ichaqa niykichis: Amapunin jurankichu. Aman jurankichu hanaq pacharaykupas, Diospa kamachikuna tiyananmi chayqa. 35Aman jurankichu kay pacharaykupas, Diospa chaki sarunanmi chayqa. Aman jurankichu Jerusalenraykupas, ancha hatun Reypa llaqtanmi chayqa. 36Aman jurankichu umaykiraykupas, manan atiwaqchu huk chukchallatapas yuraqyachiyta yanayachiytapas. 37Aswanpas rimayniykichisqa kachun: “Arí” nisqaqa, “arí” nisqallapuni, “manan” nisqapas, “manan” nisqallapuni, chaykunamanta huk-hina niyqa saqraq yuyaychasqanmi, nispa. 38Jesusqa nillarqantaqmi: –Uyarirqankichismi ñawpa runakunaman: “Runamasinpa ñawinta horqoqpaqqa paypa ñawinpas horqosqallataq kanqa, kirun horqoqpaqpas paypa kirunmi horqosqallataq kanqa”, nisqa kasqanta. 39Ñoqataqmi ichaqa niykichis: Ama mana allin ruwaqniykichistaqa tupapakuychischu, aswanqa pipas paña uyaykipi ch'aqlasunki chayqa, lloq'e uyaykitapas kutirichiy.40Pipas juezman quejakuspa camisaykita qechuyta munaqmanqa capaykitawanpas qoykapuy. 41Pipas kuskan leguata riysinaykipaq pusachikuqniykitaqa, huk leguata riysiy. 42Mañakuqniykimanqa qoy, qanmanta manukuyta munaqmanpas amataq “manan” niychu, nispa. 43Jesusqa nillarqantaqmi: –Uyarillarqankichistaqmi: “Runamasiykitan munakunki, awqaykitataq cheqnikunki”, nisqa kasqanta.44Ñoqataq ichaqa niykichis: Munakuychis awqaykichiskunata, [saminchaychis ñakaqniykichiskunata, allinta ruwapuychis cheqnikuqniykichiskunapaq] mañapuychis k'amiqniykichiskunapaqpas qatiykachaqniykichiskunapaqpas. 45Ahinapin hanaq pachapi kaq Yayaykichispa wawankuna kankichis, payqa intintan lloqsichimun allinkunapaqpas mana allinkunapaqpas, parachimullantaqmi chaninkunapaqpas mana chaninkunapaqpas. 46Munakuqnillaykichista munakuwaqchis chayqa, ¿ima premioyoqtaq kawaqchis? ¿Manachu contribución cobraqkunapas chay hinallatataq ruwanku?47Wawqeykichiskunallatachus napaykunkichis chayqa, ¿hukkunaq ruwasqanmantaqa astawanchu ruwashankichis? ¿Manachu Diospi mana iñiqkunapas chay hinallatataq ruwashanku? 48Imaynan hanaq pachapi Taytaykichispas chaninpuni, chay hinallataq qankunapas chaninpuni kaychis, nispa.

MATEO 6

1Jesusqa nillarqantaqmi: –Ama runakunaq rikunallanpaqchu allintaqa ruwaychis, mana chayqa hanaq pachapi kaq Yayaykichisqa manan premiota qosunkichischu. 2Chay hinaqa, mana imayoqta yanapashaspaykiqa, ama llapa runamanraqchu willakuy, imaynan iskay uyakuna sinagogakunapipas, callekunapipas ruwanku hinataqa, runakunaq allin nisqan kanankupaq. Cheqaqtan niykichis, chay runakunaqa premioyoqñan kanku. 3Aswanpas mana imayoqta yanapashaqtiykiqa, amapuni piniykipas chayta yachachunchu. 4Chay hinapin mana imayoqta yanapasqaykita mana pipas yachanqachu. Hinan pakallapi ruwasqaykita rikuq Yayayki kutichipusunki, nispa. 5Jesusqa nillarqantaqmi: –Diosmanta mañakushaspaykichisqa, aman iskay uyakuna hinachu kankichis, paykunaqa sinagogakunapipas, calle esquinakunapipas sayaykuspan mañakunku, runakunaq rikusqan kanankupaq. Cheqaqtan niykichis, paykunaqa premioyoqñan kanku. 6Qan ichaqa, mañakunaykipaqqa wasiykiman haykuy, hinaspa punkuykita wisq'aykukuspa, mana rikuna Yayaykimanta mañakuy, hinan pakallapi ruwasqaykita rikuq Yayayki sut'ipi kutichipusunki. 7Mañakushaspaqa ama mana iñiqkuna hina thawtiychischu, paykunaqa warararasqankuwanmi Diospa uyarisqan kayta yuyanku. 8Amayá qankunaqa paykuna hinachu kaychis. Yayaykichisqa manaraq mañakushaqtiykichismi yachanña imakunatachus necesitasqaykichista. 9Chayrayku qankunaqa kay hinata mañakuychis: Yayayku hanaq pachapi kaq, sutiyki yupaychasqa kachun, 10Qhapaqsuyuyki hamuchun, munayniyki kay pachapi ruwakuchun, imaynan hanaq pachapipas ruwakun hinata. 11Sapa p'unchay t'antaykuta qowayku. 12Huchaykutapas pampachawayku, imaynan ñoqaykupas contraykupi huchallikuqta pampachayku hinata. 13Amataq wateqaymanqa urmanaykuta munaychu, aswanpas mana allinkaqmanta qespichiwayku. [Qanpan qhapaqsuyupas, atiypas, qhapaqchaypas wiñay-wiñaypaq, amén.] 14Runakunatachus contraykichispi huchallikusqankuta pampachankichis chayqa, qankunatapas hanaq pachapi kaq Yayaykichisqa pampachallasunkichistaqmi. 15Ichaqa contraykichispi runakunaq huchallikusqankuta mana pampachankichischu chayqa, manallataqmi Yayaykichispas huchallikusqaykichiskunata pampachasunkichischu, nispa. 16Jesusqa nillarqantaqmi: –Ayunaspaykichisqa, ama iskay uyakuna hina llakisqa uyayoqchu kaychis, paykunaqa llakisqa uyayoqmanmi tukunku ayunasqankuta runakunaq rikunanpaq. Cheqaqtan niykichis paykunaqa llapan premionkutañan chaskikapunku. 17Qan ichaqa, ayunaspaykiqa umaykita ñaqch'akuy, uyaykitapas uphakuy, 18ayunashasqaykita runakunaq ama rikunanpaq, aswanpas mana rikuna Yayaykiq rikunallanpaq ayunay, hinan pakallapi ruwasqaykita rikuq Yayayki kutichipusunki. 19Ama qhapaq kaykunata kay pachapi huñukuychischu, kaypiqa thutapas thutanmi qhoqayaypas ismuchinmi, suwakunapas wasita haykuspan suwakun, 20aswanpas qhapaq kaykunataqa hanaq pachapi huñukuychis, chaypiqa thutapas manan thutanchu, qhoqayaypas manan ismuchinchu, manallataq suwapas wasita haykuspa suwakunñachu. 21Maypichus qhapaq kayniyki kashan chayllapitaqmi sonqoykipas kashan, nispa. 22Jesusqa nillarqantaqmi: –Ñawiqa lámpara hinan cuerpota k'anchan, chaymi ñawiyki allin kaqtinqa lliw cuerpoykipas k'anchayniyoq kanqa. 23Ñawiyki mana allin kaqtinqa lliw cuerpoykipas tutayaqllataqmi kanqa. Chay hinaqa, qanpi kaq k'anchaychus tutayapun chayqa, ¡imayna yanaraqtaq chay kikin tutayaqqa kanqa! 24Manan pipas iskay patrontaqa serviyta atinmanchu, huknintan cheqnikunman, huknintataq munakunman. Manan Diostawan qhapaq kaytawanqa serviyta atiwaqchischu. 25Chayraykun niykichis: Aman kawsayniykichismanta llakipakunkichischu imatachus mikhunaykichismantapas ukyanaykichismantapas, imawanchus p'achakunaykichismantapas. Kawsaymi astawan valen mikhunamantaqa, cuerpopas astawan valen p'achamantaqa. 26Qhawariychis phalaq animalkunata: manan tarpunkupaschu, cosechankupaschu, taqenkupaschu. Chaywanpas, hanaq pacha Yayaykichismi chaykunaman mikhuchin. ¡Qankunaqa phalaq animalkunamantapas aswan chaniyoqmi kankichis! 27¿Mayqenniykichistaq atinman llakikushaspa, sayayninman huk chhikallantawanpas yapaykukuyta? 28¿Imanaqtintaq p'achamantapas llakikunkichis? Qhawariychis campopi hamanq'ay t'ikakunaq wiñasqanta. Manan chaykunaqa llank'ankupaschu phuskankupaschu. 29Ichaqa niykichismi: Rey Salomonpas qhapaqña kashaspapas manan chay huknin t'ika hinallapas p'achakurqanchu.30Chay hinatan Diosqa campopi plantakunata p'achachin, chaykunan huk p'unchay wiñan, qhepantin p'unchaytaq hornoman wikch'uykunku. ¿Chaychu Diosqa qankunatapas mana p'achachisunkichisman? ¡Qankunaqa pisi iñiyniyoqmi kankichis! 31Chay hinaqa, ama llakikuychischu: ¿Imatan mikhusunchis, imatan ukyasunchis, imawantaq p'achakusunchispas? nispaqa. 32Tukuy chaykunamantaqa mana iñiqkunallan llakipakunku, hanaq pacha Yayaykichisqa yachanmi tukuy chaykuna necesitasqaykichista.33Aswanpas Diospa qhapaqsuyunta, chanin-kaynintawan ñawpaqtaqa maskhaychis, payqa tukuy chaykunatapas qosunkichismi. 34Ahinaqa, ama llakipakuychischu paqarinmantaqa, paqarinpas llakikuyqa kallanqapunin. Sapa p'unchay llakikuyqa chay p'unchayllapaq kachun, nispa.

MATEO 7

1Jesusqa nillarqantaqmi: –Ama hukkunata huchachaychischu, ahinapin Diosqa mana huchachasunkichischu. 2Imaynatachus hukkunata huchachankichis chay hinallatataqmi Diospas qankunataqa huchachasunkichis, imaynatachus hukkunata ruwankichis chay hinallatataqmi Diospas qankunataqa ruwasunkichis. 3¿Imaraykun wawqeykiq ñawinpi qhellita qhawanki, manataq ñawiykipi kaq kurkutaqa reparakunkichu? 4Chay hinari, ¿imaynatan wawqeykita ninki: Ñawiykimanta qhellita horqosqayki, nispa, ñawiykipitaq kurku kashaqtin? 5¡Iskay uya! ñawpaqtaqa ñawiykimantaraq kurkuta horqokuy, chayraqmi wawqeykiq ñawinmanta qhellita horqonaykipaq allinta rikunki. 6Ama alqokunaman Diospaq t'aqasqa kaqta qaraychischu, paqtan kutirimuspa llik'irqarisunkichisman, amallataq perla walqaykichistapas khuchikunaman wikch'uychischu, paqtan perlakunata sarunkuman, nispa. 7Jesusqa nillarqantaqmi: –Diosmanta mañakuychis qosunkichismi, maskhaychis tarinkichismi, waqyakuychis kicharimusunkichismi. 8Pipas Diosmanta mañakuqqa chaskinmi, maskhaqpas tarinmi, waqyakuqtapas kicharimunqan.9¿Mayqenniykichistaq wawaykichis t'antata mañakushaqtin rumita qowaqchis? 10Challwata mañakushaqtinpas, ¿mach'aqwayta qowaqchis?11Qankunapas mana allin millay runa kashaspa, allin kaqkunata wawaykichiskunaman qoyta yachankichismi, chaymantapas astawanraqmi hanaq pachapi kaq Yayaykichisqa allin kaqkunata mañakuqtiykichis qosunkichis. 12Chay hinaqa, imaynatachus runakunaq ruwanasuykichista munankichis, chhaynallatataq qankunapas paykunata ruwaychis, chay hinatan kamachikun Diospa kamachikuy siminpas profetakunaq qelqasqanpas, nispa. 13Jesusqa nillarqantaqmi: –K'illku punkunta haykuychis. Hatun punkunta haykuspa hatun ñanninta riqkunaqa infiernomanmi askhallaña rishanku. 14K'illku punkunta haykuspa ñañu ñanninta kawsayman riqkunaqa pisillan kanku. 15Llulla profetakunamanta allinta cuidakuychis. Paykunan hamusunkichis ovejaman tukuspa, sonqonkupitaq ichaqa yarqasqa atoqkuna hina kanku.16Paykunataqa imayna ruwasqankupin reqsinkichis. Manan uvasqa khiskakunamantachu pallakun, manallataq higospas kisakunamantachu pallakun.17Llapa allin sach'aqa allin rurukunatan rurun, mana allin sach'akunan ichaqa mana allin rurukunata rurun.18Allin sach'aqa allintakamallapunin rurun, mana allin sach'ataq mana allintakamallapuni rurun. 19Mana allinta ruruq sach'ataqa wit'uspan ninaman kanaykapunku. 20Chay hinaqa, ruwasqankunapin llulla profetakunataqa reqsinkichis. 21Manan llapa “¡Señor! ¡Señor!” niwaqniychu hanaq pacha qhapaqsuyumanqa haykunqa, aswanpas hanaq pachapi kaq Yayaypa munayninta ruwaqllan haykunqa. 22Askhan taripay p'unchaypi niwanqaku: ¡Señor! ¡Señor! ¿Manachu qanmanta willakurqayku, sutiykipi supaykunatapas qarqorqayku, sutiykipi askha milagrokunatapas ruwarqayku? nispa. 23Chaymi paykunata nisaq: Manapunin reqsiykichischu, qayllaymanta anchhuriychis mana allin ruwaqkuna, nispa. 24Pipas uyariwaspan nisqaykunata hunt'aq runataqa qaqa patapi wasinta ruwaq yuyayniyoq runawanmi rikch'anachisaq. 25Para chayamuqtinmi mayukuna wasapaspa wasiman haykurqan, wayrapas sinchita wayramuspa wasiman waqtakurqan, ichaqa qaqa patapi teqsichasqa kaspanmi chay wasiqa mana thunikurqanchu. 26Pipas nisqaykunata uyarishaspa mana hunt'aq runataqa aqo patapi wasinta ruwaq mana yuyayniyoq runawanmi rikch'anachisaq. 27Para chayamuqtinmi mayukuna wasapaspa wasiman haykurqan, wayrapas sinchita wayramuspa wasiman waqtakullarqantaq, hinan wasiqa manchayta thunikurqan, nispa. 28Chaykunata rimayta Jesús tukuqtintaq runakunaqa yachachikuyninmanta muspharqanku. 29Atiywanmi paykunataqa yachachirqan, manan kamachikuy simita yachachiqkuna hinallachu.

MATEO 8

1Orqomanta Jesús uraykamuqtinmi askha runakuna paypa qhepanta rirqanku. 2Chayllamanmi lepra onqoyniyoq runaqa Jesusman hamuspa ñawpaqenpi qonqoriykukurqan, hinaspan nirqan: –Señor, munanki chayqa atinkin qhaliyachiwayta, nispa. 3Chaymi Jesusqa makinwan llamiykuspa nirqan: –Munanin, qhali kapuy, nispa. Hinan onqoyninqa kaq rato chinkapurqan.4Jesustaq payta nirqan: –Amapunin pimanpas kaytaqa willankichu, aswanpas sacerdoteman rispa qhawachikamuy, hinaspa Moisespa kamachikusqanman hina ofrendata haywamuy qhaliyapusqaykita paykuna yachanankupaq, nispa.5Capernaúm llaqtaman Jesús haykuqtinmi Roma soldado capitanqa Jesusman asuykuspa rogakurqan:6–Señor, kamachiymi wasiypi such'uyaspa onqoshan sinchi nanayta muchuspa, nispa. 7Chaymi Jesusqa nirqan: –Rispaymi qhaliyachimusaq, nispa.8Capitantaq nirqan: –Señor, ¿pitaq ñoqari kani wasiyman haykuykamunaykipaq? Aswanpas rimarillay, kamachiyqa qhaliyallanqan. 9Ñoqapas kamachina runan kani, kamachinitaq soldadokunatapas. Huknintan nini: Riy, nispa, hinan rin. Huknintataq nini: Hamuy, nispa, hinan hamun. Kamachiytapas nini: Kayta ruway, nispa, hinan ruwan. 10Chayta uyarispanmi Jesusqa muspharqan, hinan qhepan riqkunata nirqan: –Cheqaqtan niykichis, manapunin Israel runakunapipas mayqentapas kay hina iñiyniyoq runataqa tarirqanichu.11Niykichismi askhan tukuy hinantinmanta hamunqaku, hinaspan hanaq pacha qhapaqsuyupi tiyaykunqaku Abrahamwan, Isaacwan, Jacobpiwan. 12“Diospa qhapaqsuyunpiñan kashani” niqkunataq ichaqa laqhayaqman qarqosqa kanqaku. Chaypin kanqa waqaypas, kiru k'achachachaypas, nispa. 13Hinaspan Jesusqa capitanta nirqan: –Kutipuy, iñisqaykiman hina ruwasqa kachun, nispa. Chay kamachintaq kaq rato qhaliyarqapurqan. 14Chaymantataq Jesusqa Pedroq wasinman haykuspa Pedroq suegranta tarirqan fiebrewan puñunapi onqoshaqta. 15Hinaspan makinta llamiykuqtin fiebre onqoyqa thanirqapurqan, hinan warmiqa hatarispa paykunaman mikhunata haywarqan.16Ch'isiyaykuytañataq Jesusman pusamurqanku supaykunaq ñak'arichisqan askha runakunata, hinan Jesusqa rimarispalla supaykunata qarqorqan, llapan onqosqakunatapas qhaliyachirqan. 17Chay hinapin profeta Isaiaspa nisqanqa hunt'akurqan. Isaiasmi nirqan: “Pay kikinmi onqoyninchiskunamanta qhaliyachiwarqanchis, nanayninchiskunatapas qechuwarqanchis”, nispa. 18Jesusqa muyuriqninpi askha runakunata rikuspanmi yachachisqankunata kamachirqan qochanta chimpanankupaq. 19Chay raton kamachikuy simita yachachiqqa payman asuykuspa nirqan: –Yachachikuq, maytaña riqtiykipas qhepaykitan purisaq, nispa. 20Chaymi Jesusqa nirqan: –Atoqkunapas t'oqoyoqmi, phalaq animalkunapas q'esayoqmi, Runaq Churinpan ichaqa mana kanchu maypi puñuykunallanpas, nispa.21Hinan hukkaq yachachisqanqa payta nirqan: –Señorníy, simiykimanta risaq, taytay wañuqtin p'ampaykamuq, nispa. 22Jesustaq nirqan: –Qhepayta hamuy, hina wañusqakunaqa ayankuta p'ampamuchunku, nispa. 23Chaymantataq Jesusqa boteman haykuspa yachachisqankunapiwan rirqan.24Chayllamanmi sinchi wayra qochapi hatarirqan, unuq phoqchiqeynintaq boteman hunt'aykusharqanña, Jesustaq ichaqa puñusharqan. 25Hinaqtinmi yachachisqankunaqa Jesusman asuykuspa rikch'achirqanku: –¡Señor, qespichiwayku, chinkaykapushanchisñan! nispanku. 26Hinan Jesusqa paykunata nirqan: –¡Pisi iñiyniyoq runakuna! ¿Imanaqtinmi mancharikushankichis? nispa. Chaymi sayarispa wayratapas qochatapas phiñarikurqan, chay hinapin thak kapurqan. 27Hinan paykunaqa musphaspa ninakurqanku: –¿Pitaq kay runari, chaytaq wayrapas qochapas kasun? nispanku. 28Qocha chimpapi Gádara runakunaq hallp'anmanmi Jesusqa chayarqan, chayllamanmi panteonmanta lloqsimurqanku supaykunaq ñak'arichisqan iskay runakuna, paykunaqa sinchi phiñan karqanku, manañan pillapas chay ñannintaqa purirqanchu. Paykunan Jesusman qayllaykurqanku. 29Hinaspan qaparirqanku: –Diospa Churin Jesús, ¿iman ñoqaykuwan ruwanayki? ¿Manaraq tiemponpichu ñak'arichiqniyku hamunki? nispanku. 30Qayllankupitaq t'aqantin askha khuchikuna mikhurasharqanku. 31Chaymi supaykunaqa Jesusta rogakurqanku: –Qarqowaspaykikuqa haqay khuchikunaman kachawayku, nispa. 32Jesustaq paykunata nirqan: –Riychisyá, nispa. Hinan lloqsispanku chay t'aqantin khuchikunaman haykurqanku, t'aqantin llapa khuchikunataq qaqa patanta qochaman phawaykuspa unupi wañurqanku.33Chaymi khuchi michiqkunaqa ayqerirqanku, llaqtaman rispataq lliwta willakurqanku imachus supaypa ñak'arichisqan runakunawan sucedesqanta. 34Hinan llaqtallantin lloqsimurqanku Jesuswan tupaq, payta rikuspataq rogakurqanku llaqtankumanta ripunanpaq.

MATEO 9

1Chaymantataq Jesusqa boteman haykuspa qochanta chimparqan, hinaspan llaqtanman chayarqan.2Jesusmanmi wantumurqanku mana kuyuriy atiq such'uta, hinan Jesusqa Diospi iñisqankuta rikuspa, chay such'uta nirqan: –Churíy, kallpachakuy, huchaykikunatan pampachayki, nispa. 3Chaymi kamachikuy simita yachachiqkunamanta wakinqa sonqonkupi nirqanku: –Kay runaqa Diostan pisichashan, nispanku. 4Jesustaq paykunaq yuyaykusqankuta yachaspa nirqan: –¿Imanaqtintaq sonqoykichispi mana allinta yuyaykushankichis?5¿Mayqentaq aswan atikuq: Huchaykikunatan pampachayki, niychu, icha: Sayarispa puririy, niytaqchu? 6Yachanaykichispaqpas Runaq Churinqa atiyniyoqmi kay pachapi huchakunata pampachananpaq. Such'utataq nirqan: –Sayariy, puñunaykita hoqarispa wasiykita ripuy, nispa. 7Hinan such'uqa wasinta ripurqan. 8Runakunataq chayta rikuspa muspharqanku, hinaspan Diosta hatuncharqanku, runakunaman chay hina atiyta qosqanmanta. 9Chaymanta rishaspataq Jesusqa Mateo sutiyoq runata rikurqan contribución cobrana cheqaspi sisata cobrashaqta. Hinaspan nirqan: –Qhepayta hamuy, nispa. Hinan Mateoqa sayarispa qhepanta rirqan. 10Chaymantataq Jesusqa Mateoq wasinpi mikhunanpaq tiyashaqtin, contribución cobraq askha runakuna, huchasapamanta qhawasqakuna hamuspa Jesuswan yachachisqankunapiwan kuska tiyaykurqanku. 11Chayta rikuspan fariseokunaqa Jesuspa yachachisqankunata nirqanku: –¿Imanaqtinmi yachachiqniykichisqa contribución cobraqkunawan, huchasapakunapiwan mikhun? nispanku. 12Jesustaq chayta uyarispa paykunata nirqan: –Qhalikunaqa manan hampiqta necesitankuchu, aswanpas onqosqakunallan necesitanku. 13Riychis, hinaspa kayta yachamuychis, Diosmi nin: Khuyapayakuq kanaykichistan munani, manan sacrificio haywawanaykichistachu munani, nispa. Ñoqaqa manan chanin runakunata waqyaqchu hamuni, aswanpas huchasapakunata waqyaqmi hamuni, nispa. 14Bautizaq Juanpa yachachisqankunan Jesusman qayllaykuspa tapurqanku: –Ñoqaykupas fariseokunapas ayunaykun, ¿imanaqtintaq yachachisqaykikunari mana ayunankuchu? nispa. 15Chaymi Jesusqa paykunata nirqan: –¿Casamientoman invitasqakunaqa noviowan kuska kashaspa llakikunkumanchu? Manan. Ichaqa chayamunqan p'unchaykuna, noviota aparqoqtinku ayunananku, nispa. 16Manan pipas mawk'a p'achamanqa mosoq telawan remiendanchu, chay hina kaqtinqa mosoq tela remiendon q'estispa mawk'akaqta astawan llik'inqa. 17Manataqmi pipas upi vinotaqa mawk'a qara odrekunaman hillp'unchu, chay hina kaqtinqa qara odrekunatachá poqospa phatachinman, vinotaq hich'akunman, qara odrekunapas llik'ikapunman, aswanmi upi vinotaqa mosoq odrekunaman hillp'unku, chaymi vinopas mana usunqachu, odrepas mana llik'ikunqachu, nispa. 18Chaykunata Jesús paykunaman nishallaqtinraqmi, judío runakunaq huknin umalli payman hamurqan, qonqoriykukuspataq nirqan: –Ususiymi kunallanraq wañurqapun, ama hinachu kay, payta llamiykampuway kawsarinanpaq, nispa.19Chaymi Jesusqa yachachisqankunapiwan paypa qhepanta rirqan. 20Huk warmin chunka iskayniyoq wataña yawar apaywan onqosharqan, hinaspan Jesuspa qhepanta asuykuspa p'achanpa ch'ullpanta llamiykurqan. 21Payqa sonqonpin yuyaykusqaña: Jesuspa p'achallantapas llamiykuspaqa qhaliyasaqpunin, nispa. 22Jesustaq ichaqa warmiman kutirispa nirqan: –Ususíy, kallpachakuy, iñiyniykin qhaliyachisunki, nispa. Hinan warmiqa kaq rato qhaliyarqapurqan. 23Jesustaq umalli runaq wasinman chayaspa, wañuchikuqpapi qenata tocapakuqkunata qaparkachaqkunatawan rikuspa 24nirqan: –Lloqsiychis, sipasqa manan wañunchu, puñushallanmi, nispa. Chaymi runakunaqa Jesusta asipayarqanku.25Runakunata qarqospataq Jesusqa wasiman haykuspa makinmanta sipasta hap'iykurqan, hinan sipasqa hatarirqan. 26Chaymi Jesuspa chay ruwasqankunata lliw chay cheqaskunapi yacharqanku.27Chaymanta Jesús rishaqtinmi, iskay ñawsakuna waqyakuspa payta qatipakurqanku: –¡Davidpa churin, khuyapayaykuwayku! nispanku. 28Wasiman Jesús haykuqtintaq chay ñawsakunaqa payman asuykurqanku, hinan Jesusqa paykunata nirqan: –¿Iñinkichischu kay mañakusqaykichis ruwanayta? nispa. Paykunataq: –Arí, Señor, nirqanku. 29Chaymi ñawinkuta llamiykurqan: –Iñisqaykichisman hina ruwasqa kachun, nispa.30Ñawinkutaq kicharikapurqan. Hinan Jesusqa allin-allinta paykunata kamachirqan: –Aman kaytaqa pimanpas willankichischu, nispa. 31Paykunataq ichaqa lloqsispa hina Jesuspa lliw ruwasqankunata chay cheqaskunapi willakurqanku. 32Ñawsa kashaspa qhaliyaq runakuna lloqsishaqtinkutaq supaypa ñak'arichisqan upa runata Jesusman pusamurqanku.33Supayta Jesús qarqoqtintaq upaqa rimarirqan, chaymi runakunaqa musphaspa nirqanku: –Manan hayk'aqpas Israel suyupi kay hinataqa rikurqanchischu, nispa. 34Fariseokunataq ichaqa nirqanku: –Kay runaqa supaykuna kamachiqpa atiyninwanmi supaykunata qarqon, nispa. 35Jesusqa llapan llaqtakunata ayllukunatawanmi purirqan, sinagogankupi yachachispa, Diospa qhapaqsuyunmanta allin willakuykunata willaspa, imaymana onqoyniyoqkunata, nanayniyoqkunata qhaliyachispa. 36Chaypin Jesusqa runakunata rikurqan mana michiqniyoq ovejakunata hina wikch'usqata, ch'eqechisqata, chaymi paykunata khuyapayarqan. 37Hinaspanmi yachachisqankunata nirqan: –Cosechanaqa askhapunin, llank'aqkunataq ichaqa pisilla. 38Chayrayku, chakrayoqta valekuychis cosechanman llank'aqkunata kachamunanpaq, nispa.

MATEO 10

1Jesusqa chunka iskayniyoq yachachisqankunata waqyaspan, paykunaman atiyta qorqan mana allin espiritukunata runakunamanta qarqonankupaq, imaymana onqoytapas nanaytapas qhaliyachinankupaqwan. 2Chay chunka iskayniyoq apostolkunaq sutinmi kaykuna karqan: Ñawpaqkaqmi Pedro sutichasqa Simón, wawqen Andrespiwan, Zebedeoq churinkuna Jacobo, Juanpiwan, 3Felipe, Bartolomé, Tomás, contribución cobraq Mateo, Alfeoq churin Jacobo, Tadeo, 4Zelote nisqa t'aqamanta Simón, Judas Iscariotepiwan, paymi Jesusta hap'ichiqqa karqan. 5Jesusmi chay chunka iskayniyoq yachachisqankunata kachaspa kay hinata kamachirqan: –Mana judío runakunaq hallp'antaqa aman rinkichischu, Samaria provinciapi kaq llaqtakunamanpas aman haykunkichischu, 6aswanpas Israel runakunaman riychis, paykunaqa chinkasqa ovejakuna hinan kashanku. 7Rispataq willamuychis: Hanaq pacha qhapaqsuyun sispaykamun, nispa. 8Onqosqakunatan qhaliyachinkichis, lepra onqoyniyoqkunatan qhaliyachinkichis, wañusqakunatan kawsarichinkichis, supaykunatan runakunamanta qarqonkichis. Kay atiytaqa gratisllan chaskirqankichis, gratisllataqmi qonkichispas. 9Ama qoritapas, qolqetapas, cobretapas apaychischu. 10Amallataq apaychischu qoqawatapas, iskay p'achatapas, usut'atapas, tawnatapas. Llank'aqqa lliw necesitasqantan chaskinanpuni. 11May llaqtamanpas may ayllumanpas haykuspaykichisqa, maskhaychis pichus chaypi allin runa kasqanta, hinaspa chaypi samakuychis ripunaykichiskama. 12Wasiman haykuspaykichisqa napaykunkichismi chaypi kaqkunata. 13Wasipi kaqkunachus allin kanqa chayqa, chaypi kaqkunaman saminchayniykichis chayachun, mana allin kaqtintaq ichaqa, saminchayniykichis qankunaman kutimpuchun.14Pipas mana chaskisuqtiykichisqa, manallataq rimasqaykichistapas uyarisuqtiykichisqa chay wasimanta otaq llaqtamanta lloqsispa, chakiykichispi hallp'atapas chhaphchirparinkichis. 15Cheqaqtan niykichis, taripay p'unchaypiqa chay llaqtan aswan muchuchisqa kanqa Sodoma llaqtamantapas Gomorra llaqtamantapas. 16Ñoqan kachaykichis atoqkunaq kasqanman ovejakunata hina. Chay hinaqa mach'aqwaykuna hina yuyaysapa kaychis, ichaqa palomakuna hina mana tupapakuq kaychis.17Cuidakuychis, runakunan juezkunaq huñunakuyninman apasunkichis, sinagogakunapipas suq'asunkichis. 18Ñoqaraykutaqmi kamachikuqkunamanpas reykunamanpas apasqa kankichis, ahinapin ñoqamanta willankichis paykunamanpas mana judío runakunamanpas.19Kamachikuqkunaman apasuqtiykichisqa, aman llakipakunkichischu imaynatachus, imatataqchus kutichinaykichista, chay ratoqa Diosmi yuyaychasunkichis imaynatachus kutichinaykichistaqa.20Manan qankunachu rimankichisqa, aswanpas Yayaykichispa Espiritunmi qankunata rimachisunkichis.21Wawqenmi wawqenta wañuchinapaq hap'iykachinqa, taytapas churinta wañuchinapaq hap'iykachinqa. Wawakunapas tayta-mamanku contra hatarispan wañuchinqaku. 22Ñoqaraykun lliwpa cheqnisqan kankichis, ichaqa pichus p'uchukaykama allintapuni sayaqtan Diosqa qespichinqa. 23Huk llaqtapi qatiykachasunkichis chayqa, hukkaq llaqtaman ayqekuychis. Cheqaqtan niykichis, manan Israel llaqtakuna puriyta tukunkichisraqchu Runaq Churin hamunankama. 24Yachachisqaqa manan yachachiqninmantaqa aswan yachayniyoqchu, manallataq kamachipas patronninmantaqa aswan atiyniyoqchu. 25Yachachisqapaqqa allinmi kanman yachachiqnin hina kaynin, kamachipaqpas patronnin hina kaynin. Ñoqa taytaykichista Beelzebú nispa sutichashawanku chayqa, imataraqchá qankunataqa sutichasunkichis, nispa. 26Jesusqa nillarqantaqmi: –Chay hinaqa, ama chay runakunataqa manchakuychischu. Lliw mana yachasqatapas pakasqatapas Diosmi rikhurichinqa. 27Pakallapi qankunaman nisqayta sut'ipi niychis, ninrillapi uyarisqaykichistapas wasi patakunamanta willakuychis.28Ama cuerpoykichis wañuchiqkunataqa manchakuychischu, manan almaykichistaqa wañuchinqakuchu, aswanpas manchakuychisqa Diosta, paymi almata cuerpotawan infiernoman wikch'uykunanpaq atiyniyoqqa. 29¿Manachu iskay pichitankaqa pisi qolqeman vendekun? Chaywanpas, manan huknillanpas wañunchu Yayaykichis mana munaqtinqa. 30Qankunaqqa chukchaykichispas llapanmi yupasqa kashan. 31Chay hinaqa, aman manchakunkichischu, qankunaqa askha pichitankamantapas aswan chaniyoqmi kankichis.32Pipas runakunaq qayllanpi “reqsinin” niwaqniytaqa, ñoqapas “reqsinin” nillasaqtaqmi hanaq pachapi kaq Yayaypa qayllanpi. 33Ichaqa pipas runakunaq qayllanpi “manan reqsinichu” niwaqniytaqa, ñoqapas “manan reqsinichu” nillasaqtaqmi hanaq pachapi kaq Yayaypa qayllanpi, nispa. 34Jesusqa nillarqantaqmi: –Ama yuyaychischu kay pachaman hamusqaywan thak-kay kanantaqa. Manan thak-kaytachu apamuni, aswanpas ñoqa hawan espadawan maqanakunqaku.35Ñoqaqa hamuni churita taytanwan, ususita mamanwan, qhachunta suegranwan t'aqanachinaypaqmi. 36Runaq awqankunaqa kikin familiallantaqmi kanqa. 37Taytantapas mamantapas ñoqamanta astawan munakuqqa, manan ñoqapaq hinachu, churintapas ususintapas ñoqamanta astawan munakuqqa, manallataqmi ñoqapaq hinachu. 38Pipas ñoqarayku cruzpi ñak'arishaq hina kayta mana munaqqa, manan ñoqapaq hinachu. 39Pipas kawsaynillanta waqaychakuyta munaqqa wiñaypaqmi chinkapunqa, pipas ñoqarayku wañuqmi ichaqa wiñaypaq kawsanqa. 40Pipas qankunata chaskiqqa ñoqatan chaskiwan, ñoqata chaskiqtaq kachamuwaqniy Yayayta chaskin. 41Pipas Diospa kachamusqan profetata chaskiqqa, profetaq chaskinan premiota hinallataqmi chaskinqa, pipas chanin runata chaskiqqa chanin runaq chaskinan premiota hinallataqmi chaskinqa. 42Pipas yachachisqaykunamanta pisipaq qhawarisqa kaqman, yachachisqay kasqanrayku huk vaso chiri unullatapas haywariqqa, premiontaqa chaskinqapunin, nispa.

MATEO 11

1Jesusmi chunka iskayniyoq yachachisqankunata yachachispaña chaymanta ripurqan Galilea provincia llaqtakunapi yachachispa allin willakuykunata willamunanpaq. 2Juanqa carcelpi kashaspanmi Cristoq ruwasqankunata uyarirqan, hinaspan iskay yachachisqankunata payman kacharqan: 3–¿Qanchu kanki Diospa kachamusqan, icha huktataqchu suyakusaqku? nispa tapumunankupaq. 4Hinan Jesusqa paykunata nirqan: –Riychis, uyarishasqaykichista rikushasqaykichistawan Juanman willamuychis. 5Ñawsakunan qhawarin, wist'ukunan puririn, lepra onqoyniyoqkunan qhaliyan, roqt'ukunan uyarin, wañusqakunan kawsarin, wakchakunamantaq Diosmanta allin willakuykuna willakun.6Kusisamiyoqmi ñoqamanta mana p'enqakuqqa, nispa. 7Paykuna ripuqtintaq, Jesusqa runakunaman Juanmanta nirqan: –¿Ima qhawaqtaq ch'inneqta rirqankichis? ¿Wayraq maywiykachasqan soqosta qhawaqchu rirqankichis? 8Chayri, ¿ima qhawaqtaq rirqankichis? ¿Sumaq p'achawan p'achaykusqa runata qhawaqchu? Sumaq p'achawan p'achasqakunaqa reykunaq wasinpin kashanku riki. 9Chayri, ¿ima qhawaqtaq rirqankichis? ¿Profetata qhawaqchu? Arí, profeta qhawaqmi. Niykichismi, payqa profetamantapas aswan kurakmi. 10Juanmantaqa kay hinatan Diospa Simin Qelqa nin: “Willaqniytan ñawpaqeykita kachani, paymi ñanta hamunaykipaq allichanqa”, nispa. 11Cheqaqtan niykichis: Bautizaq Juan hinaqa manan pipas karqanchu, chaywanpas Hanaq pacha qhapaqsuyupiqa aswan huch'uykaqmi Juanmantaqa aswan kurak. 12Bautizaq Juanpa tiemponmantapacha kunankaman Hanaq pacha qhapaqsuyumanqa awqakuna phawaykunku, kallpayoqkunataq chayta hap'irqoyta munanku.13Llapan profetakunaq qelqasqanpas Moisespa qelqasqan kamachikuypas Juanpa hamunankamallan willasqa karqan. 14Creeytachus munankichis chayqa, Juanmi chay suyakusqaykichis Eliasqa.15Uyarinanpaq ninriyoqqa uyarichun. 16¿Pimantaq kay tiempo runakunata rikch'achisaq? Plazakunapi tiyaykuspa waqyanakuq erqekunamanmi rikch'achisaq.17Paykunan waqyanakunku: –Qenatan tocapuykiku, manataq tusunkichischu, llakiy-llakiy takitan takipuykiku, manataq waqankichischu, nispa. 18Bautizaq Juanmi hamurqan, payqa pisillatan mikhurqan, manataqmi vinotapas ukyarqanchu, ninkutaq: Supaypa hunt'aykusqanmi, nispa. 19Runaq Churin hamuspa mikhuqtinmi ukyaqtinmi ninkichis: Kayqa rakrapun, machaqmi, contribución cobraqkunaqpas, huchasapakunaqpas amigonmi, nispa. Chaywanpas Diospa yachayninqa ruwasqankunawanmi reqsichikun, nispa. 20Wakin llaqtakunapin Jesusqa askha milagrokunata ruwarqan, ichaqa runakunan Diosman mana kutirikurqankuchu, chaymi Jesusqa paykunata anyaspa nirqan: 21–¡Ay, imaynaraqmi kanki, Corazín llaqta! ¡Ay, imaynaraqmi kanki, Betsaida llaqta! Tiro llaqtapipas Sidón llaqtapipas qankunapi hina milagrokuna ruwakunman karqan chayqa, unayñachá huchata saqepuspa Diosman kutirikunkuman karqan, hinaspan llakikuymanta usphawan hach'ikuspa llaki p'achawan churakunkuman karqan. 22Chayraykun niykichis, taripay p'unchaypiqa qankunan aswan muchuchisqa kankichis Tiro llaqtapi Sidón llaqtapi tiyaqkunamantaqa. 23Capernaúm llaqta, qanqa ¿yuyankichu hanaq pachaman hoqarisqa kayta? Manan. Wañuy-pachaman wikch'uykusqan kanki. Qanpi ruwasqay milagrokuna Sodoma llaqtapi ruwakunman karqan chayqa, kunankaman kashanman karqan.24Chayraykun niykichis, taripay p'unchaypiqa qankunan aswan muchuchisqa kankichis Sodoma llaqtapi tiyaqkunamantaqa, nispa. 25Chaypachan Jesusqa Diosmanta mañakuspa nirqan: –Yayáy, hanaq pachapipas kay pachapipas munaychakuqmi kanki. Kay yachaykunatan yachayniyoqkunamanta yuyayniyoqkunamantawan pakaykurqanki, hinaspan wawakuna hina kaqkunaman sut'incharqanki. Chaymi graciasta qoyki. 26Arí, Yayáy, chay hinatapunin munarqanki, nispa. 27Hinaspan Jesusqa yachachisqankunata nirqan: –Tukuy imaymanatan Yayayqa qowan. Manan pipas Churitaqa reqsinchu, aswanpas Yayallan, manataq pipas Yayataqa reqsinchu, aswanpas Churillan, pimanchus Churiqa reqsichiyta munan chayllapiwanmi Yayataqa reqsin.28Ñoqaman hamuychis llapa sayk'usqakuna q'episapakuna, ñoqan samachisqaykichis.29Yugoyman k'umuykukuychis, hinaspa ñoqamanta yachaqakuychis llamp'ulla, huch'uyyaykukuq sonqoyoq kasqayta, chaymi qankunaqa samakuyta tarinkichis.30Yugoyqa ch'usallan, q'epiypas manan llasachu, nispa.

 MATEO 12

1Huk kutinmi Jesusqa yachachisqankunapiwan samana p'unchaypi chakra-chakranta risharqan. Hinan yachachisqankunaqa yarqay hap'iqtin trigo umata k'aptaspa mikhurqanku. 2Fariseokunataq chayta rikuspa Jesusta nirqanku: –Qhawariy, yachachisqaykikunaqa samana p'unchaypi Diospa kamachikuyninta p'akispan ruwashanku, nispa. 3Hinan Jesusqa paykunata nirqan: –¿Manachu leerqankichis Davidpa ruwasqanta? Paymi yarqachikuspa runankunapiwan 4Dios yupaychana wasiman haykuspa, Diospa ñawpaqenpi churana t'antakunata mikhurqan, runankunamanpas qoykullarqantaq. Chay t'antakunataqa sacerdotekunallan mikhuqku.5¿Manallataqchu Diospa kamachikuy siminpi leerqankichis? Chaypin willakun samana p'unchaykunapi sacerdotekunaqa Dios yupaychana wasipi llank'ashaspa mana huchallikusqankuta. 6Niykichismi Dios yupaychana wasimantapas aswan chaniyoq kaqqa kaypin kashan. 7Diospa Simin Qelqan nin: “Khuyapayakuq kanaykichistan munani, manan sacrificio haywawanaykichistachu munani”, nispa. Chayta yachaspaykichisqa manachari huchachawaqchischu karqan mana huchallikuqkunataqa.8Runaq Churinqa samana p'unchaypapas Señorninmi, nispa. 9Jesusmi chaymanta rispa sinagogankuman haykurqan. 10Chaypin kasharqan hukkaq makin ch'akisqa runa. Hinan wakin runakunaqa Jesusta huchachayta munaspa tapurqanku: –¿Atikunchu samana p'unchaypi onqosqata qhaliyachiy? nispa.11Jesustaq paykunata nirqan: –¿Mayqenniykichistaq huk ovejaykichis samana p'unchaypi t'oqoman urmaykuqtin mana horqowaqchischu? 12¡Runaqa aswan chaniyoqraqmi ovejamantaqa! Chay hinaqa, atikunmi samana p'unchaypi allinkaqta ruwayqa, nispa.13Chaymantataq ch'akisqa makiyoq runata nirqan: –Makiykita haywarimuy, nispa. Runataq haywarimurqan, chaymi hukkaq makin hina qhaliyarqapurqan.14Fariseokunataq lloqsispa rimanakurqanku Jesusta wañuchinankupaq. 15Jesusqa chayta yachaspan chaymanta ripurqan, hinan askha runakuna qhepanta rirqanku, payqa llapa onqosqakunatan qhaliyachirqan.16Paykunatan allin-allinta kamachirqan ama paymanta rimarinankupaq. 17Ahinapin profeta Isaiaspa nisqan hunt'akurqan. Isaiasmi nirqan: 18“Kayqa kamachiymi, ñoqan payta akllakurqani, paytan munakuni, paymi kusichiwan. Paymanmi Espirituywan hunt'aykusaq, suyukunamanmi chanin-kayta willanqa. 19Manan churanakunqachu, manan qaparkachanqachu, manan pipas callekunapi kunkanta uyarinqachu. 20Manan q'echusqa soqostaqa p'akinqachu, manan q'osñishaq mechatapas wañuchinqachu, llapa runa chaninkaqtapuni ruwanankama. 21Suyukunan paypi suyakunqaku”, nispa. 22Jesusmanmi pusamurqanku supaypa ñak'arichisqan ñawsa upa runata, paytan qhaliyachirqan, hinan chay ñawsa upaqa qhawarispa rimarirqan. 23Llapan runataq musphaspa ninakurqanku: –¿Paychu icha Davidpa churinqa kanpas? nispa. 24Fariseokunataq chayta uyarispa nirqanku: –Kay runaqa supaykunata kamachiq Beelzebupa hunt'aykusqanmi kashan, chaymi supaykunata qarqon, nispa. 25Jesusmi yuyaykushasqankuta yachaspa nirqan: –Mayqen suyupipas runakuna cheqninakunqa chayqa, chay suyuqa tukukapunqan. Mayqen llaqtapas, mayqen familiapas t'aqanasqa kaspaqa manan takyanqachu.26Satanastaqchus payllatataq qarqokunqa chayqa, pay kikinmi t'aqanasqa kanqa, kamachikuyninpas tukukapunqan. 27Qankunan ninkichis Beelzebupa atiyninwan supaykunata qarqosqayta. Chay hinaqa, ¿churiykichiskunari piqpa atiyninwantaq supaykunata qarqonku? Chayraykun paykunaqa pantasqaykichismanta juzgasunkichis. 28Ñoqaqa Diospa Espiritunwanmi supaykunata qarqoni, chaymi sut'inchan Diospa qhapaqsuyun qankunaman chayamusqanta. 29Pipas kallpasapa runaq kaqninkunata suwakunanpaq wasinman haykuqqa ñawpaqtaraqmi chay runata watanan. Chaymantaraqmi wasintaqa suwanman. 30Pipas mana ñoqawan kaqqa ñoqa contran, pipas mana ñoqawan huñuqqa ch'eqechinmi, nispa. 31Chayraykun niykichis, Diosmi llapa huchatapas pay contra rimasqatapas pampachanqa, Santo Espíritu contra mana allinta rimaspa pisichaq runan ichaqa, mana pampachasqachu kanqa. 32Pipas Runaq Churinpa contranpi ima simitapas rimaqqa pampachasqan kanqa, pipas Santo Espíritu contra rimaqmi ichaqa mana pampachasqachu kanqa, kunan p'unchaykunapas qhepa p'unchaykunamanpas. 33Reqsiychis, allin sach'aqa allintan rurun, mana allin sach'ataq mana allinta rurun, sach'aqa rurusqanpin reqsichikun. 34¡Mach'aqway miraykuna! ¿Imaynatan atiwaqchis allinkuna rimayta mana allin kashaspa? Imachus sonqopi hunt'a kashan chaytan simiqa riman. 35Allin runaqa, sonqonpi allinkaqkunatan riman, sonqonpi allinkaqkuna kasqanrayku, mana allin runataq mana allinkaqkunata riman, sonqonpi mana allinkaqkuna kasqanrayku.36Ñoqan niykichis, taripay p'unchaymi tukuy mana valeq simi rimasqaykichismanta Diosman cuentata qonkichis. 37Rimasqaykiman hinan Diosqa juzgasunki mana huchachasqa kanaykipaqpas huchachasqa kanaykipaqpas, nispa. 38Chaymantataq kamachikuy simita wakin yachachiqkunapas fariseokunapas Jesusta nirqanku: –Yachachikuq, milagro ruwashaqtan rikuyta munaykiku, nispa. 39Chaymi Jesusqa nirqan: –Yaw, Diosta mana kasukuq millay runakuna, milagro ruwanaytan munashankichis, ichaqa manan milagrota rikuchisqaykichischu, aswanpas profeta Jonasta sucedesqallanmi milagro hina kanqa. 40Imaynan Jonasqa kinsa p'unchayta kinsa tutatawan hatun challwaq wiksanpi karqan, chay hinallataqmi Runaq Churinpas kinsa p'unchayta kinsa tutatawan hallp'aq sonqonpi kanqa. 41Nínive llaqta runakunan taripay p'unchaypi kawsarimuspa qankunata huchachasunkichis, Jonaspa willasqanwan huchankuta saqespa Diosman kutirikusqankurayku. Qhawariychis, Jonasmantapas aswan allin willakuqmi kaypi kashan.42Chay hinallataqmi Sabá suyu reinapas taripay p'unchaypi kawsarimuspa qankunata huchachasunkichis, sinchi karumanta rey Salomonpa yachayninta uyariq hamusqanrayku. Qhawariychis, rey Salomonmantapas aswan yachayniyoqmi kaypi kashan, nispa. 43Mana allin espirituqa runamanta lloqsispanmi ch'aki cheqaskunapi purin samakuyta maskhaspa, manataq tarinchu. 44Hinaspan nin: Lloqsimusqay wasiymanmi kutipusaq, nispa. Chayaspataq chay wasita tarin ch'usaqta, pichasqata, allichasqata ima. 45Chaymi kutispa pusarqamun paymanta aswan millay mana allin wak qanchis espiritukunatawan, haykuspataq chaypi tiyanku. Ahinallataqmi chay runaqa ñawpaq kawsayninmantapas aswan millayraq qhepamanqa kapun. Chay hinallataqmi kay tiempo millay runakunawanpas kanqa, nispa. [46Jesusqa runakunaman rimaykushaqtinmi, maman wawqenkunapiwan chayamuspa hawapi kasharqanku, paywan rimayta munaspanku]. 47Chaymi huk runa Jesusman willarqan: –Mamaykin wawqeykikunapiwan hawapi kashanku, qanwan parlaykuyta munaspa, nispa.48Jesustaq willaqnin runata nirqan: –¿Pitaq mamayri, pikunataq wawqeykunapas? nispa.49Yachachisqankunaman makinta haywarispataq nirqan: Kaykunan mamaypas wawqeykunapas.50Pipas hanaq pachapi kaq Yayaypa munayninta ruwaqmi wawqeypas panaypas mamaypas, nispa.

MATEO 13

1Chay p'unchaymi Jesusqa wasimanta lloqsispa, qocha patapi tiyaykurqan. 2Hinaqtinmi askha runakuna Jesusman asuykamurqanku, chaymi payqa boteman haykuspa tiyaykurqan, llapan runakunataq qocha patapi kasharqanku. 3Hinan Jesusqa askha imaymanata rikch'anachiy simikunapi paykunaman rimaykurqan: –Muhu t'akaq runan t'akaq rirqan.4T'akashaqtintaq wakin muhu ñan pataman chayarqan, hinan phalaq animalkuna chayarqamuspa pallarqapurqanku. 5Wakintaq chayarqan pisi hallp'ayoq rumi-rumiman, hinaspan usqhaylla lloqsirqamurqan, pisi hallp'a kasqanrayku. 6Inti lloqsimuspataq ruphapurqan, chaymi ch'akipurqan mana saphiyoq kasqanrayku. 7Wakin muhutaq khiska-khiskaman chayarqan, khiskakunataq wiñarqospa p'ampapurqan. 8Wakin muhutaq allin hallp'aman chayaspa rururqan: wakin pachakta, wakin soqta chunkata, wakintaq kinsa chunkata. 9Pichus uyarinanpaq ninriyoqqa uyarichun, nispa.10Hinaqtinmi yachachisqankunaqa asuykuspa Jesusta tapurqanku: –¿Imanaqtintaq runakunataqa rikch'anachiy simikunapi yachachinki? nispa. 11Chaymi Jesusqa paykunata nirqan: –Qankunapaqqa sut'inchasqan hanaq pacha qhapaqsuyu pakasqa yachaykunaqa, paykunapaqmi ichaqa mana sut'inchasqachu. 12Pipas kaqniyoqmanqa astawanraqmi qosqa kanqa, hinaqtinmi astawanraq kapunqa. Pipas mana kaqniyoqmantan ichaqa pisilla kaqninpas qechusqa kanqa.13Chayraykun paykunamanqa rikch'anachiy simikunapi rimani. Paykunaqa qhawashaspan mana rikunkuchu, uyarishaspan mana entiendenkuchu. 14Chaymi profeta Isaiaspa rimasqan paykunapi hunt'akun. Isaiasmi nirqan: “Kay runakunaqa anchataña uyarishaspapas manan entiendenkuchu, allintaña qhawashaspapas manan rikunkuchu. 15Sonqonkutan rumiyachinku, ninrinkutan roqt'uyachinku, ñawinkutan ch'illmiykunku, mana chay hina kaqtinqa rikunkumanmi, uyarinkumanmi, sonqonkupipas entiendenkumanmi, ahinapin ñoqaman kutirikamuwankuman, ñoqataqmi paykunata qhaliyachiyman”, nispa. 16Qankunaqa kusisamiyoqmi kankichis ñawiykichiswan rikusqaykichisrayku, ninriykichiswan uyarisqaykichisrayku. 17Cheqaqtan niykichis, askha profetakunan chanin runakunapiwan rikusqaykichista rikuyta munarqanku, manataq rikurqankuchu, uyarisqaykichistapas uyariyta munarqanku, manataq uyarirqankuchu. 18Muhu t'akaqmanta rikch'anachiy simita uyariychis: 19Diospa qhapaqsuyunmanta willakuyta pillapas uyarispa mana entiendeqtinmi, saqraqa hamurqospa sonqonpi t'akasqa muhuta aparqapun. Chaymanmi rikch'akun ñan patapi t'akasqa muhuqa. 20Rumi-rumipi muhu t'akasqaqa Diospa siminta usqhaylla uyarispa kusikuywan chaskikuqkunan kanku. 21Ichaqa sonqonkupi mana allin saphichasqa kaqtinmi mana unaytachu sayanku. Diospa siminrayku llakipas, qatiykachakuypas kaqtintaq qhepaman kutirikapunku. 22Khiska-khiskapi muhu t'akasqaqa Diospa siminta uyariqkunan kanku, ichaqa kay kawsaypi afanakuymi qhapaqyayta munapakuykunapiwan, simi uyarisqankuta qonqachispa mana ruruchipunchu. 23Allin hallp'api muhu t'akasqataq ichaqa Diospa siminta uyarispa entiendeqkuna kanku, allintataq rurunkupas. Chaykunan rurunku huk muhullamanta: wakin pachakta, wakin soqta chunkata, wakintaq kinsa chunkata, nispa. 24Jesusmi paykunaman wak rikch'anachiy simita willallarqantaq: –Hanaq pacha qhapaqsuyuqa kaymanmi rikch'akun. Huk runan chakranpi allin muhuta t'akarqan. 25Ichaqa runakuna puñushanankama awqan hamuspa chirisuela qora muhuta trigo chakraman t'akaykurqan, hinaspataq ripurqan. 26Trigo wiñamuspa ruruyta qallariqtintaq chirisuela rikhurimullarqantaq. 27Chaymi kamachinkunaqa chakrayoqman hamuspa nirqanku: –Patrón, ¿manachu ch'uya muhuta chakraykipi t'akarqanki? ¿Imaynapitaq chay chirisuelari rikhurin? nispa. 28Chakrayoqtaq paykunata nirqan: –Pi awqaychá chaytaqa t'akaykun, nispa. Kamachikunataq nirqanku: –¿Munankichu t'iramunaykuta? nispa.29Chaymi chakrayoqqa nirqan: –Ama, t'irashaspaykichisqa trigotawanmi t'irarqowaqchis, nispa. 30Trigo ichhuykama hinalla wiñashachunku, ichhuy chayamuqtinña ichhuqkunata nisaq: Chirisuelataraq ñawpaqtaqa ichhurqariychis, hinaspa marq'ay-marq'ayta wataykuychis kanaykapunapaq, trigotan ichaqa taqeyman taqenkichis, nispa.31Jesusqa paykunaman wak rikch'anachiy simitawanmi willarqan: –Hanaq pacha qhapaqsuyuqa kaymanmi rikch'akun. Huk runan chakranpi mostaza muhuta t'akarqan. 32Chay muhuqa llapa muhumantapas aswan huch'uyllan, wiñaspataqmi llapa qorakunamantapas aswan hatun sach'aman tukun, phalaq animalkunapas hamuspan k'allmankunapi q'esachakun, nispa. 33Jesusqa paykunaman wak rikch'anachiy simitawanmi willarqan: –Hanaq pacha qhapaqsuyuqa qonchumanmi rikch'akun. Huk warmin qonchuta kinsa tupuy hak'upi chapun, hinan llapanta poqochin, nispa. 34Tukuy chaykunatan Jesusqa runakunaman rikch'anachiy simikunapi willarqan. Rikch'anachiy simikunallawanpunin paykunamanqa yachachiq. 35Chaymi profetaq willakusqan hunt'akun. Profetan nirqan: “Rikch'anachiy simikunatan rimarisaq, kay pacha kamasqa kasqanmantapacha pakasqakunatan sut'inchasaq”, nispa. 36Runakunata kacharparispataq Jesusqa wasiman haykurqan. Yachachisqankunataq Jesusman asuykuspa nirqanku: –Chakrapi chirisuelamanta rikch'anachiy simita sut'inchawayku, nispa. 37Hinan Jesusqa nirqan: –Allin muhuta t'akaqqa Runaq Churinmi. 38Chakrataqmi kay pacha, allin muhutaqmi hanaq pacha qhapaqsuyu wawakuna, chirisuelataq saqraq wawankuna.39Chirisuela muhu t'akaq awqataq saqra, cosechataq kay tiempo p'uchukay, ichhuqkunataq angelkuna.40Imaynan chirisuelata huñuspa ninaman kanaykapunku, chay hinallataqmi kay tiempo p'uchukapuqtinpas kanqa. 41Runaq Churintaq angelninkunata kachamunqa, hinan qhapaqsuyunmanta llapa huchallichiqkunata mana chanin ruwaqkunatawan huñuspa, 42nina rawrashaq hornoman wikch'uykunqaku. Chaypin waqaypas kiru k'achachachaypas kanqa. 43Hinaqtinmi chanin runakunaqa Dios Yayankuq qhapaqsuyunpi inti hina k'ancharinqaku. Uyarinanpaq ninriyoqqa uyarichun.44Hanaq pacha qhapaqsuyuqa chakrapi pakasqa illamanmi rikch'akun. Chay illata tarispan runaqa astawan pakapaykun, kusisqa ripuspataq lliw kaqninta vendespa, chay chakrata rantikapun. 45Hanaq pacha qhapaqsuyuqa sumaq perlakunata rantinanpaq maskhaq runamanmi rikch'akullantaq. 46Paymi sinchi chaniyoq perlata tarirqospa, llapan kaqninkunata vendespa chay perlata rantikurqan. 47Hanaq pacha qhapaqsuyuqa challwa hap'ina llikamanmi rikch'akullantaq. Llikata lamar-qochaman challwaqkuna wikch'uykuqtinkutaq, tukuy imaymana rikch'aq challwakunata hap'in. 48Llikaman hunt'aqtinñataq qocha pataman horqomunku, hinaspan tiyaykuspa allin challwakunata canastaman akllanku, mana allinkunatataq wikch'upunku. 49Chay hinallataqmi kay tiempo p'uchukapuqtinpas kanqa. Angelkunan hamuspanku chanin runakuna ukhumanta mana chanin runakunata t'aqanqaku, hinaspan 50nina rawrashaq hornoman wikch'uykunqaku. Chaypin waqaypas kiru k'achachachaypas kanqa, nispa. 51Jesustaq yachachisqankunata nirqan: –¿Chaykunata entiendenkichischu? nispa. Yachachisqankunataq nirqanku: –Arí, Señor, nispanku. 52Chaymi Jesusqa paykunata nirqan: –Chayraykun kamachikuy simita yachachiq runaqa, hanaq pacha qhapaqsuyumanta allin yachachisqa kaspa, wasiyoq taytaman rikch'akun. Paymi kaqninkuna waqaychanamanta mosoq kaqkunatapas mawk'a kaqkunatapas horqomun, nispa.53Jesusqa chay rikch'anachiy simikuna rimayta tukuspañan chaymanta ripurqan. 54Hinaspan Nazaret llaqtanman chayaspa sinagogankupi paykunata yachachirqan. Chaymi runakunaqa musphaspa nirqanku: –Kay runari, ¿maypitaq chaykunata yachamurqan? ¿Imaynataq milagrokunatapas ruwan?55Payqa carpinteroq churinmi riki. Mamanpa sutinpas Marian, wawqenkunaq sutintaq Jacobo, José, Simón, Judaspiwan. 56Panankunapas llapankun kaypi tiyanku. ¿Imaynapitaq lliw chaykunataqa yachan? nispa.57Chaymi payta mana kasurparirqankuchu. Hinan Jesusqa paykunata nirqan: –Profetaqa allin respetasqan, ichaqa llaqtanpi familianpi kaqkunallan mana respetanchu, nispa. 58Chayraykun llaqtanpiqa pisi milagrokunallata ruwarqan paypi mana iñiqtinku.

MATEO 14

1Chay p'unchaykunapin Galilea provinciapi kamachikuq Herodesqa Jesusmanta rimayta uyarirqan.2Hinaspan oficialninkunata nirqan: –Chay runaqa wañusqanmanta kawsarimpuq Bautizaq Juanmi, chayraykun payqa milagrokunata ruwan, nispa.3Juanmi Herodesta anyasqa: –Manan chaninchu wawqeyki Felipeq warmin Herodiaswan casarakusqaykiqa, nispa. Chaymi Herodesqa Juanta hap'ichispa watasqata carcelman wisq'achisqa.5Hinaspan Juanta wañuchiytapuni munarqan, ichaqa runakunatan manchakurqan. Llapa runan Juantaqa reqsirqan profeta kasqanta. 6Herodesmi nacesqan p'unchayta yuyarispa fiestakusharqan, hinan Herodiaspa ususinqa ñawpaqenkupi tususpa Herodespa sonqonta suwarqan. 7Chaymi Herodesqa juraspa sipasta nirqan: –Lliw imapas mañakuwasqaykitan qosqayki, nispa. 8Sipastaq mamanpa yachachisqan kaspa nirqan: –Bautizaq Juanpa umanta platopi qoway, nispa. 9Chaymi rey Herodesqa llakikurqan. Ichaqa jurasqanrayku paywan mikhuqkunapas uyarisqanraykun kamachirqan sipasman qonankupaq. 10Hinaspan kacharqan carcelpi Juanpa umanta qhoruchimunanpaq. 11Chay umatataq platopi apamuspa sipasman qorqan, paytaq mamanman aparqan. 12Chay qhepatataq Juanpa yachachisqankunaqa hamuspa ayata apaspa p'ampaykamurqanku. Hinaspan rirqanku Jesusman willamuq. 13Jesusmi Bautizaq Juanpa wañusqanta yachaspa, chaymanta botepi sapallan ch'inneqman ripurqan. Runakunataq chayta yachaspa llaqtakunamanta paypa qhepanta chakipi rirqanku.14Jesustaq botemanta lloqsishaspa sinchi askha runata rikurqan, hinaspan paykunata khuyapayarqan. Onqosqa runakunatapas qhaliyachirqan.15Ch'isiyaykushaqtintaq yachachisqankunaqa Jesusman asuykuspa nirqanku: –Kayqa ch'inneqmá, ch'isiyaykushanñataqmi. Chayrayku runakunata kacharparipuy, llaqtakunaman rispa mikhunata rantikamunankupaq, nispa. 16Hinan Jesusqa paykunata nirqan: –Manan ripunkumanchu, paykunamanqa qankuna mikhuchiychis, nispa.17Chaymi paykunaqa nirqanku: –Kaypiqa phisqa t'antallaykun iskay challwallaykupiwanmi kashan, nispa.18Jesustaq nirqan: –Chaykunata apamuwaychis, nispa. 19Hinaspan runakunata q'achu patapi tiyaykunankupaq kamachirqan. Phisqa t'antata iskay challwatawan hap'iykuspataq, hanaq pachata qhawarispa graciasta qorqan, hinaspan t'antakunata phasmispa yachachisqankunaman qorqan runakunaman rakimunankupaq. 20Hinan llapanku saksaykurqanku, puchuq t'anta p'akitataq hoqarirqanku chunka iskayniyoq canasta hunt'ata. 21Mikhuqkunataq phisqa waranqa qharikuna karqan, warmikunawan wawakunawanqa manan yupasqachu karqan.22Chaymantataq Jesusqa yachachisqankunata kamachirqan boteman haykuspa qocha chimpaman ñawpanankupaq, chaykamataq payqa runakunata kacharparipusharqan. 23Chay qhepatataq orqoman wicharqan sapallanpi Diosmanta mañakamunanpaq. Tutayaykuqtintaq Jesusqa sapallan chaypi kasharqan.24Bote sinchi ukhupiña kashaqtinmi, ñawpaqenkumanta wayramurqan, qochaq phoqchiqeynintaq boteta apaykachasharqan. 25Hinan Jesusqa pacha illarimuyta paykunaman rirqan unu patanta purispa. 26Chaymi yachachisqankunaqa unu patanta paypa purisqanta rikuspa, mancharisqa qaparirqanku: –¡Manchachikuqmi! nispa. 27Hinan Jesusqa paykunata kaq rato nirqan: –¡Kallpachakuychis, ñoqan kani, ama mancharikuychischu! nispa. 28Hinaqtinmi Pedroqa payta nirqan: –Señor, qanpuni kanki chayqa, kamachiway unu patanta qanman hamunaypaq, nispa.29Jesustaq: –Hamuy, nirqan. Hinan Pedroqa botemanta uraykuspa, unu patanta purirqan Jesusman rinanpaq. 30Sinchita wayramusqanta rikuspataq Pedroqa mancharikurqan, unuman chinkaykuyta qallarispataq qaparirqan: –¡Señor, aysarqoway! nispa.31Hinan chay ratopacha Jesusqa Pedroq makinmanta hap'iykuspa nirqan: –¡Pisi iñiyniyoq runa! ¿Imanaqtinmi iskayrayanki? nispa. 32Boteman paykuna haykuqtinku hinataq wayraqa thanipurqan. 33Hinaqtinmi botepi kashaqkunaqa asuykuspa Jesusta yupaycharqanku: –Cheqaqtapunin qanqa Diospa Churin kanki, nispanku.34Qochata chimpaspataq Genesaret ladoman chayarqanku. 35Chaypi tiyaq runakunataq Jesusta reqsirqospa muyuriqninpi ayllukunaman willachirqanku, chaymi llapa onqosqakunata Jesusman pusamurqanku.36Hinaspan Jesusta rogakurqanku, p'achan patallatapas llamiykunankupaq, chaymi llapan llamiykuqkunaqa qhaliyarqanku.

MATEO 15

1Kamachikuy simita wakin yachachiqkunan fariseokunapiwan Jerusalén llaqtamanta hamuspa Jesusman qayllaykuspa tapurqanku: 2–¿Imaraykun yachachisqaykikunaqa ñawpa runakunaq yachachisqan simita p'akinku? Paykunaqa manan makinkuta mayllikunkuchu mikhunankupaq, nispa. 3Chaymi Jesusqa paykunata tapurqan: –Qankunapas, ¿imaraykun Diospa kamachikuyninta p'akinkichis, ñawpa runakunaq yachachisqanta ruwaspaykichis?4Diosmi kamachikurqan: “Taytaykita mamaykita respetanki”, nispa. Kamachikullarqantaqmi: “Pipas taytantapas mamantapas ñakaqqa wañuchunpuni”, nispa. 5Qankunataq ninkichis: Pipas taytantapas mamantapas ninman: Lliw imachus qanman qonay karqan chaytan Diosman ofrendata qopuni niqqa,6manan taytantapas mamantapas yanapanqañachu, nispaykichis. Chay hinatan ñawpa runakunaq yachachisqanta ruwaspa Diospa kamachikuyninta p'akinkichis. 7¡Iskay uyakuna! Allintamá qankunamanta profeta Isaiasqa nisqa: 8“Kay runakunaqa simillanwanmi yupaychawan, sonqonkutaq ichaqa ñoqamanta karupi kashan. 9Yanqanpaqmi yupaychawanku, yachachikuyninkupas runaq yachachikuynillanmi”, nispa. 10Hinaspan Jesusqa runakunata qayllanman waqyaspa nirqan: –Uyariychis, hinaspa entiendeychis: 11Manan imapas mikhusqanchu runataqa huchallichin, aswanpas mana allinta yuyaykuspa rimasqanmi runataqa huchallichin, nispa. 12Hinan yachachisqankunaqa Jesusman asuykuspa nirqanku: –¿Yachankichu fariseokunaqa chay rimasqaykita uyarispa phiñakusqankuta? nispa.13Jesustaq nirqan: –Ima yurapas hanaq pacha Yayaypa mana tarpusqanqa t'irasqan kanqa. 14Hina kashachun paykunaqa, ñawsata pusaqkunaqa ñawsallataqmi kanku. Ñawsapura pusanakuspaqa, iskayninkun t'oqoman urmaykunqaku, nispa. 15Hinan Pedroqa Jesusta nirqan: –Chay rikch'anachiy simita sut'inchawayku, nispa. 16Chaymi Jesusqa nirqan: –¿Qankunapas manachu entiendenkichis?17¿Manachu reparankichis ima mikhusqapas wiksaman haykusqanta, hinaspa hisp'anaman lloqsipusqanta? 18Millay rimasqakunan ichaqa sonqomanta lloqsimuspa runataqa huchallichin.19Runaq sonqonmantan lloqsimun mana allin yuyaykuna, runa wañuchiykuna, wasanchaykuna, qhelli huchapi puriykuna, suwakuykuna, yanqa tumpakuykuna, millay k'amikuykuna. 20Chaykunan runataqa huchallichin, mana mayllisqa makiwan mikhuyqa manan runataqa huchallichinchu, nispa. 21Chaymanta puririspataq Jesusqa rirqan Tiro ladoman, Sidón ladomanwan. 22Hinan chay ladomanta mana judía warmi hamuspa Jesusta waqyakurqan: –¡Señor, Davidpa churin, khuyapayaykuway! Ususiytan sinchita supay ñak'arichishan, nispa. 23Jesustaq ichaqa mana imanirqanpaschu. Chaymi yachachisqankunaqa payman asuykuspa rogakurqanku: –Qhepanchistan waqyakuspa hamushan, kachapuy ripunanpaq, nispa.24Chaymi Jesusqa nirqan: –Israel suyumanta chinkasqa ovejakunallamanmi Yayayqa kachamuwan, nispa. 25Hinan warmiqa Jesuspa ñawpaqenpi k'umuykukuspa nirqan: –¡Señor, yanapaykullaway! nispa. 26Jesustaq nirqan: –Manan allinchu wawakunaq t'antanta qechuspa alqokunaman qaraykuyqa, nispa. 27Hinan warmiqa nirqan: –Arí, Señor. Chaywanpas alqokunaqa uywaqninkuq mesanmanta usuqkunataqa mikhunmi, nispa.28Hinaqtinmi Jesusqa nirqan: –¡Ususíy, ancha hatunmi iñiyniyki! Munasqaykiman hina ruwasqa kachun, nispa. Chay ratopachan ususinqa qhaliyarqapurqan. 29Chaymanta ripuspataq Jesusqa Galilea qocha pataman chayarqan, hinaspan orqota wicharispa chaypi tiyaykurqan. 30Askha runakunan Jesusman rirqanku, wist'ukunata, ñawsakunata, upakunata, ñuk'ukunata, wak askha onqosqakunatawan pusaspanku. Hinaspan Jesuspa ñawpaqenman qayllaykachirqanku, hinan Jesusqa paykunata qhaliyachirqan. 31Chaymi runakunaqa muspharqanku, upakuna rimariqtin, ñuk'ukuna haywariqtin, wist'ukuna puririqtin, ñawsakuna qhawariqtin. Hinaspan Israelpa Diosninta hatuncharqanku. 32Jesusmi yachachisqankunata waqyaspa nirqan: –Kay runakunatan khuyapayani, kinsa p'unchayñan ñoqawan kashanku, manataqmi mikhunankupaq imapas kanchu. Manan yarqasqataqa wasinkuman kachapuymanchu, ñanpichá pisipankuman, nispa. 33Hinaqtinmi yachachisqankunaqa Jesusta nirqanku: –¿Maymantan askha t'antata tariykuman kay ch'inneqpi askha runakunaman saksachinaykupaq? nispa. 34Jesustaq paykunata nirqan: –¿Hayk'ataq t'antaykichisqa kashan? nispa. Paykunataq nirqanku: –Qanchisllan kashan pisi challwachakunallapiwan, nispa. 35Chaymi Jesusqa runakunata kamachirqan pampapi tiyaykunankupaq.36Chay qanchis t'antata, challwachakunatawan hap'iykuspataq Diosman graciasta qospa phasmirqan, hinaspan yachachisqankunaman qorqan runakunaman rakimunankupaq. 37Hinan llapanku mikhurqanku saksaykunankukama. Puchuq p'akikunatataq qanchis canasta hunt'ata hoqarirqanku. 38Mikhuqkunaqa tawa waranqa qharikunan karqan, warmikunapas wawakunapas manan yupasqachu karqan. 39Chay qhepatataq Jesusqa runakunata kacharparipurqan, boteman haykuspataq Magadán hap'iyman ripurqan.

MATEO 16

1Fariseokunataq saduceokunapiwan Jesusta wateqanankupaq asuykuspa nirqanku: –Huk milagrota rikuchiwayku hanaq pachamanta kasqaykita yachanaykupaq, nispa. 2Chaymi Jesusqa paykunata nirqan: –Tarden pukata antawaraqtinmi ninkichis: Allin tiempon kanqa, nispa. 3Tutamanta yanata antawaraqtintaq ninkichis: Paranqan, nispa. ¡Iskay uyakunan kankichis! Qankunaqa cielota qhawaspan imaynachus tiempo kananta kusata yachankichis, ¿imaynataq mana reparankichischu kunan tiempo imaynachus kasqanta? 4Yaw, Diosta mana kasukuq millay runakuna, milagro ruwanaytan munashankichis, ichaqa manan ima milagrotapas rikuchisqaykichischu, aswanpas profeta Jonasta sucedesqallantan milagrota hina rikuchisqaykichis, nispa. Chaykunata nispataq Jesusqa ripurqan. 5Jesuspa yachachisqankunan qochata chimpaspa t'anta apakuyta qonqarqanku.6Hinan Jesusqa paykunata nirqan: –Cuidakuychis waqaychakuychis fariseokunaq saduceokunaq qonchunmanta, nispa. 7Chaymi paykunaqa ninakurqanku: –Kaytaqa nishawanchis t'antata mana apakamuqtinchismi, nispanku. 8Hinan Jesusqa chay nisqankuta entiendespa nirqan: –Pisi iñiyniyoq runakuna, ¿imaraykun rimashankichis t'antata mana apamusqaykichismanta? 9¿Manaraqchu entiendenkichis? ¿Manallataqchu yuyarinkichispas phisqa t'antamanta phisqa waranqa runaman rakisqayta? ¿Puchuntapas hayk'a canastatachus hoqarisqaykichista? 10¿Manallataqchu yuyankichis qanchis t'antamanta tawa waranqa runaman rakisqayta? ¿Puchuntapas hayk'a canastatachus hoqarisqaykichista? 11¿Imaynataq mana entiendenkichischu? Chaytaqa manan t'antamantachu nishaykichis, aswanpas fariseokunaq saduceokunaq qonchunmanta cuidakunaykichispaqmi niykichis, nispa.12Hinan entienderqanku, mana t'anta qonchumantachu nishasqanta, aswanpas fariseokunaq saduceokunaq yachachikuyninmanta cuidakunankupaq rimashasqanta.13Jesusmi Felipeq kamachisqan Cesarea llaqta qaylla hallp'aman chayaspa yachachisqankunata tapurqan: –¿Runakunari pin ninkutaq Runaq Churinmanta? nispa.14Chaymi yachachisqankunaqa nirqanku: –Wakinmi Bautizaq Juanmi ninku, wakintaq Eliasmi ninku, wakintaq Jeremiasmi ninku, wakinñataq profetakunamanta hukninchá ninku, nispa 15Hinan Jesusqa paykunata nirqan: –Qankunari, ¿pin niwankichistaq? nispa. 16Simón Pedrotaq Jesusta nirqan: –Qanqa kawsaq Diospa Churin Criston kanki, nispa. 17Hinan Jesusqa payta nirqan: –Jonaspa churin Simón, kusisamiyoqmi kanki, manan runachu chaytaqa yachachirqasunki, aswanpas hanaq pachapi kaq Yayaymi. 18Ñoqapas nillaykitaqmi, qanqa Pedro kasqaykita, kay qaqa patapin iglesiayta sayarichisaq, manataqmi Wañuy-pachaq atiyninpas iglesiataqa atipanqachu. 19Qanmanmi Hanaq pacha qhapaqsuyuman haykuna llavekunata qosqayki, kay pachapi tukuy watasqaykiqa hanaq pachapipas watasqallataqmi kanqa, kay pachapi tukuy paskasqaykipas hanaq pachapiqa paskasqallataqmi kanqa, nispa. 20Hinaspanmi Jesusqa yachachisqankunata kamachirqan: –Aman pimanpas Cristo kasqaytaqa willankichischu, nispa.21Chaymantapachan Jesusqa yachachisqankunaman sut'inchaspa nirqan: –Jerusalén llaqtamanqa rinaypunin, chaypin kurak runakuna, sacerdote umallikuna, kamachikuy simita yachachiqkuna sinchitapuni ñak'arichiwaspa wañuchiwanqaku. Ichaqa kinsakaq p'unchaypin kawsarimpusaq, nispa. 22Chaymi Pedroqa payta wakman pusaspa anyarqan: –Señor, amapuni Diospas munachunchu chay hina sucedenasuykitaqa, nispa. 23Hinan Jesusqa Pedrota nirqan: –¡Satanás, ladoymanta anchhuriy! Urmachiytan munawanki. Qanqa manan Dios hinachu yuyaykunki, aswanpas runa hinallan yuyaykunki, nispa.24Hinaspan Jesusqa yachachisqankunata nirqan: –Pipas qhepayta hamuyta munaqqa, pay kikinta negakuchun, hinaspa cruzpi ñoqarayku ñak'arishaq hina ñak'arispa qhepayta hamuchun. 25Pipas pay kikillanta waqaychakuyta munaqqa, chinkapunqan, pipas ñoqarayku wañuqmi ichaqa kawsanqa. 26Huk runachus kay pachantinpi lliw kaqkunata paylla hap'ikapunman kawsaynintataq chinkachikapunman chayqa, ¿ima allintaq paypaq kanqa? ¿Hayk'atataq runaqa qonman kawsayninta qespichinanpaq?27Runaq Churinqa angelninkunapiwanmi Yayanpa hatunchasqan hamunqa, hinaspan sapankaman ruwasqanman hina pagapunqa. 28Cheqaqtan niykichis, kaypi kashaqkunamanta wakinkunaqa manan wañunqakuchu Runaq Churinta qhapaqsuyunpi hamushaqta rikunankukama, nispa.

MATEO 17

1Soqta p'unchay qhepatataq Jesusqa Pedrota, Jacobota wawqen Juantawan huk alto orqoman paykunallata pusarqan. 2Hinaspan ñawpaqenkupi Jesuspa rikch'aynin huk-niraqman tukurqan, uyanpas inti hinan k'ancharirqan, p'achanpas rit'i hina yuraqmi k'ancharirqan. 3Chaypin paykunaqa rikurqanku Moisestawan Eliastawan, Jesuswan parlashaqta.4Hinan Pedroqa Jesusta nirqan: –Señor, may allinmi kaypi kayninchisqa, munanki chayqa, kinsa ch'ukllata kaypi ruwasaqku: hukta qanpaq, hukta Moisespaq, huktataq Eliaspaq, nispa. 5Pedro rimashaqtillanraqmi huk k'anchaq phuyu paykunata pakaykurqan. Hinan phuyu ukhumanta huk kunka nimurqan: –Kaymi munakusqay Churiy, paymi kusichiwan, payta uyariychis, nispa. 6Yachachisqankunataq chayta uyarispa sinchita mancharikuspa pampakama k'umuykukurqanku. 7Chaymi Jesusqa paykunaman asuykuspa llamiykurqan, hinaspan nirqan: –Sayariychis, ama mancharikuychischu, nispa. 8Hinan paykunaqa qhawarispa, mana pitapas rikurqankuchu, aswanpas sapan Jesusllata. 9Orqomanta uraykamushaspataq Jesusqa paykunata kamachirqan: –Aman pimanpas chay rikhuriyta willankichischu Runaq Churin kawsarimpunankama, nispa. 10Hinan yachachisqankunaqa payta tapurqanku: –Kamachikuy simita yachachiqkunaqa, ¿imanaqtintaq ninku: Eliasraqmi ñawpaqtaqa hamunqa, nispanku? nispa.11Jesustaq paykunata nirqan: –Arí, Eliaspunin ñawpaqtaqa hamunan, hinaspan lliw imaymanata allichanqa. 12Ichaqa niykichismi, Eliasqa hamurqanñan. Payta mana reqsispan judío runakunaqa ima munasqankuta paytaqa ruwarqanku. Ahinallataqmi Runaq Churinpas paykunaq ñak'arichisqan kanqa, nispa. 13Chayraqmi Jesuspa yachachisqankunaqa entienderqanku Bautizaq Juanmanta rimashasqanta.14Askha runakunaq kasqanmanmi chayarqanku. Hinan huk runa Jesusman asuykurqan, qonqoriykukuspataq nirqan: 15–Señor, churiyta khuyapayaykuy, ataquewan hap'ichikuspan sinchitapuni ñak'arin. Askha kutitan urmaykun ninamanpas unumanpas. 16Chaymi yachachisqaykikunaman pusamurqani, paykunataq mana qhaliyachiyta atinkuchu, nispa. 17Hinan Jesusqa nirqan: –¡Ay, mana iñiyniyoq waqllisqa runakuna! ¿Hayk'aqkamataq qankunawan kasaq? ¿Hayk'aqkamataq muchusqaykichis? Chay waynata pusamuwaychis, nispa. 18Pusamuqtinkutaq Jesusqa phiñarikuspa waynamanta supayta qarqorqan, hinan waynaqa chay ratomantapacha qhali kapurqan.19Chaymantataq yachachisqankunaqa wakllapi Jesusman asuykuspa tapurqanku: –¿Imanaqtintaq ñoqaykuqa supayta mana qarqoyta atirqaykuchu? nispa. 20Jesustaq paykunata nirqan: –Qankunaqa mana tukuy sonqochu Diospi iñisqaykichisraykun mana atirqankichischu. Cheqaqtan niykichis, huk mostaza ruru hinallapas iñiyniykichis kanman chayqa, kay orqotan niwaqchis: Kaymanta haqayman suchuriy, nispa, hinan suchunman. Iñiqtiykichisqa manan imapas mana atikuqqa kanmanchu. [ 21Chay t'aqa supayqa manan lloqsinmanchu, aswanpas mañakuywan ayunayllawanmi, nispa]. 22Galilea provinciapi Jesusqa yachachisqankunapiwan kashaspan paykunata nirqan: –Runaq Churinqa runakunamanmi hap'ichisqa kanqa, 23hinan paykunaqa wañuchinqaku. Ichaqa kinsakaq p'unchaypin kawsarimpunqa, nispa. Chaymi paykunaqa sinchitapuni llakikurqanku. 24Jesusmi Capernaúm llaqtaman chayarqan. Hinan Dios yupaychana wasimanta contribucionta cobraqkunaqa Pedroman asuykuspa nirqanku: –¿Yachachiqniykichisqa Dios yupaychana wasimanta contribucionta paganchu? nispa. 25Pedrotaq nirqan: –Arí, paganmi, nispa. Wasiman chayaspa hinataq Jesusqa Pedrota tapuykurqan: –Simón, ¿ima niwaqtaq? Kay pacha reykunaqa, ¿pimantataq contribuciontapas impuestotapas cobranku? ¿Llaqta-masinkumantachu icha wak llaqtayoqmantachu? nispa.26Chaymi Pedroqa Jesusta nirqan: –Wak llaqtayoqkunamantan, nispa. Jesustaq payta nirqan: –Chay hinaqa, llaqta-masinkunaqa manan pagananchu.27Chaywanpas paykunata ama phiñachinanchispaq qochata rispayki anzuelota wikch'uykamuy, hinaspan ñawpaqkaq challwa hap'isqaykiq siminta kicharispa huk qolqeta tarinki, ñoqamantawan qanmantawan contribucionta paganapaq hina. Chayta horqospayki pagamuy, nispa.

MATEO 18

1Chay p'unchaykunan yachachisqankunaqa Jesusman asuykuspa tapurqanku: –¿Pitaq Hanaq pacha qhapaqsuyupi qollanaqa kashan? nispanku. 2Chaymi Jesusqa huk wawata waqyaspa chawpinkupi sayaykachirqan, 3hinaspan nirqan: –Cheqaqtan niykichis, manachus k'umuykukuspa huk wawa hina kankichis chayqa, manan Hanaq pacha qhapaqsuyumanqa haykunkichischu. 4Ahinaqa, pipas kay wawa hina huch'uyyaykukuqmi Hanaq pacha qhapaqsuyupiqa qollana kashan. 5Pipas kay wawata hina sutiypi chaskiqqa ñoqatan chaskiwan, nispa.6Jesusqa nillarqantaqmi: –¡Ay, pipas ñoqapi iñiq kay huch'uykunamanta hukninta huchaman urmachiqqa! Paypaqqa aswan allinmi kanman molino rumita kunkanman warkuykuspa lamar-qochaq ukhunman wikch'uykunanku. 7¡Ay, runamasinta huchallichiqkunamanta! Kay pachapi huchallichiqkunaqa kanqapunin, ichaqa, ¡imaynaraqmi kanqa huchaman urmachiq runaqa! 8Chayrayku, makiykiña chakiykiña huchaman urmachisunki chaypas kuchurqospa wikch'uy, aswan allinmi kanqa ch'ulla makillayoqpas ch'ulla chakillayoqpas wiñay kawsayman haykunaykiqa, iskay makiyoq kashaspa iskay chakiyoq kashaspapas wiñay ninaman wikch'uykusqa kanaykimantaqa. 9Ñawiykiña huchaman urmachisunki chaypas, horqokuy, hinaspa wikch'uy, aswan allinmi kanqa ch'ulla ñawillayoq wiñay kawsayman haykunaykiqa, iskay ñawiyoq kashaspa infierno ninaman wikch'uykusqa kanaykimantaqa, nispa.10Nillarqantaq: –Aman kay huch'uykunamanta mayqentapas pisichankichischu. Ñoqan niykichis, hanaq pachapiqa Yayaypa qayllanpipunin kashanku wawakuna cuidaq angelkunaqa. [ 11Runaq Churinqa hamurqan chinkasqa kaqta qespichiqmi]. 12¿Ima niwaqchistaq? Pachak ovejayoq runaq huk ovejan chinkaqtinqa, ¿manachu isqon chunka isqonniyoq ovejata orqoman saqeykuspa chay chinkaq oveja maskhaq puririnman? 13Cheqaqtan niykichis, chay chinkasqa ovejanta tarimuspanmi astawanraq kusikunqa mana chinkasqa isqon chunka isqonniyoq ovejanmantaqa. 14Chay hinallataqmi hanaq pachapi kaq Yayaykichispas mana munanchu kay huch'uykunamanta huknillanpas chinkanantaqa, nispa.15Jesusqa nillarqantaqmi: –Wawqeyki qan contra huchallikuqtinqa rispa sapallaykipi paypa pantasqanta reqsichimuy. Pay kasusunki chayqa, wawqeykiwanmi allipunakapunki. 16Mana kasusuqtiykin ichaqa, huktapas iskaytapas testigota pusarikuspa rinki, ahinapin iskay otaq kinsa testigoq qayllanpi tukuy rimasqa sut'inchakunqa. 17Paykunatapas mana kasuqtinmi ichaqa iglesiaman chayta willanki, iglesiatapas manapuni kasuqtinmi ichaqa mana iñiyniyoq runata hina, cheqnisqa runata hina hap'inki.18Cheqaqtan niykichis, kay pachapi lliw watasqaykichisqa, hanaq pachapipas watasqallataqmi kanqa, kay pachapi lliw paskasqaykichistaq, hanaq pachapipas paskasqallataq kanqa.19Nillaykichistaqmi, qankunachus kay pachapi iskayllapas huk sonqolla rimanakuwaqchis imatapas Diosmanta mañakunaykichispaq chayqa, hanaq pachapi kaq Yayaymi qosunkichis. 20Maypichus iskaypas kinsapas sutiypi huñukunku chayqa, chaypin chawpinkupi kashani, nispa. 21Hinaqtinmi Pedroqa payman asuykuspa nirqan: –Señor, ¿hayk'a kutitan ñoqa contra huchallikuqtin wawqeyta pampachasaq? ¿Qanchis kutikamachu? nispa. 22Chaymi Jesusqa nirqan: –Manan qanchis kutikamalla niykichu, aswanpas qanchis chunka kuti qanchiskaman. 23Chayraykun Hanaq pacha qhapaqsuyuqa kayman rikch'akun: Huk reymi llank'aqninkunamanta cuentata mañayta munarqan. 24Cuenta mañayta qallarishaqtintaq payman pusamurqanku waranqa-waranqa qolqe manukuq runata. 25Chay runaq pagapunanpaq qolqen mana kaqtintaq patronninqa kamachikurqan payta, warminta, wawankunata, tukuy kaqninkunatawan vendespa manukusqanta pagapunanpaq. 26Hinan chay kamachiqa qonqoriykukuspa patronta valekurqan: –Wiraqocháy, suyariykullaway, llapantapas pagapullasqaykin, nispa. 27Hinan chay kamachiq patronninqa payta khuyapayaspa qolqe manukusqanta pampachapurqan, hinaspan kacharipurqan. 28Chay kacharipusqa kamachitaq ripushaspa pachak qolqe manukuqnin kamachi-masinwan tuparqan, hinaspan payta kunkanmanta hap'ispa sipisharqanña: –¡Pagapuway manukuwasqaykita! nispa. 29Chaymi kamachimasinqa ñawpaqenpi qonqoriykukuspa valekurqan: –Suyariykullaway, pagapullasqaykin, nispa.30Paytaq ichaqa mana munarqanchu, aswanmi payta apaspa carcelman wisq'achirqan manunta pagapunankama. 31Kamachi-masinkunataq chayta rikuspa sinchita llakikurqanku, chaymi patronninkuman rispa lliwta willamurqanku. 32Hinan patronninqa chay kamachita waqyachimuspa nirqan: –¡Millay kamachi! Ñoqaqa chay tukuy manusqaytan pampachapurqayki valekuwasqaykirayku. 33¿Manachu qanpas kamachi-masiykitaqa khuyapayaykunayki karqan, imaynan ñoqapas qanta khuyapayarqayki hinata? nispa.34Hinaspan phiñakuspa patronninqa muchuchiq guardiaman hap'ichirqan lliw manukusqanta pagapunankama. 35Jesusmi nirqan: –Chay hinallatataqmi hanaq pacha Yayaypas qankunata ruwasunkichis, manachus wawqeykichista qankuna contra huchallikuqtin tukuy sonqo pampachankichis chayqa, nispa.

MATEO 19

1Chaykunata nispanmi Jesusqa Galilea provinciamanta Jordán mayuq inti lloqsimuy chimpanpi Judeaq hap'iyninman rirqan. 2Hinan paypa qhepanta askha runakuna rirqan, chaypitaq onqosqakunata qhaliyachirqan. 3Wakin fariseokunataq Jesusman asuykurqanku, wateqayta munaspataq tapurqanku: –¿Atikunchu ima hawallapas qosaq warminmanta t'aqakuynin? nispa. 4Chaymi Jesusqa paykunata nirqan: –¿Manachu Diospa Simin Qelqata leerqankichis? Diosqa qallariypi kamarqan qharita warmitawanmi. 5Diospa Simin Qelqan nin: “Chayraykun runaqa taytantapas mamantapas saqepunqa, hinaspan warminman hukllachaykakapunqa, huk cuerpollataq kapunqaku”, nispa. 6Chay hinaqa, manan iskayñachu kanku aswanpas huk cuerpollañan. Chayrayku, runaqa Diospa hukllachasqantaqa ama t'aqachunchu, nispa. 7Fariseokunan Jesusta tapullarqankutaq: –¿Imaraykutaq Moisesqa kamachikurqan t'aqanakuy qelqata haywaspa warminmanta t'aqakunanta? nispa. 8Chaymi Jesusqa paykunata nirqan: –Moisesqa rumi sonqo kaqtiykichismi saqerqasunkichis warmiykichismanta t'aqakunaykichispaq. Ichaqa manan hinachu qallariypiqa karqan. 9Chayraykun ñoqaqa niykichis: Pipas warminmanta ima hawallapas t'aqakunman wak qhariwan mana wasanchashaqtin, hinaspa wak warmiwan casarakapunman chayqa, wasanchay huchatan ruwan, nispa. 10Hinan yachachisqankunaqa Jesusta nirqanku: –Warminwan qhariq chay hina kawsaynin kanan kaqtinqa, mana casarakuyllañan allin, nispa. 11Chaymi Jesusqa paykunata nirqan: –Manan llapa runachu kay yachachikuytaqa umapi hap'inku, aswanpas pikunamanchus Diosqa yachachin chaykunallan entiendenku. 12Kanmi nacesqanmantapacha mana warminayachikuqkuna, mana qharinayachikuqkuna. Kallantaqmi runakunaq kapasqanpas, wakintaqmi mana munankuchu warmiyoq qhariyoq kayta Hanaq pacha qhapaqsuyurayku. Pipas chay hina kayta atiqqa kallachun, nispa.13Jesusmanmi wawakunata pusamurqanku, paykunata llamiykunanpaq Diosmanta mañapunanpaqwan. Hinan yachachisqankunaqa pusamuqkunata phiñarirqanku.14Jesustaq nirqan: –Wawakunaqa hinalla ñoqaman hamuchunku, ama paykunataqa hark'aychischu, paykuna hina kaqkunapaqmi Hanaq pacha qhapaqsuyuqa, nispa. 15Wawakuna patamanmi makinta churaykurqan, chaymantataq ripurqan. 16Huk runan Jesusman asuykuspa nirqan: –Yachachikuq, ¿ima allintataq ruwasaq wiñay kawsayniyoq kanaypaq? nispa. 17Chaymi Jesusqa nirqan: –¿Imanaqtintaq allinkaqmanta tapuwanki? Diosllan allinqa. Wiñay kawsayniyoqchus kayta munanki chayqa, Diospa kamachikuyninkunata hunt'ay, nispa. 18Chay runataq nirqan: –Chaykunari, ¿mayqen kamachikuykunataq? nispa. Hinan Jesusqa nirqan: –Aman pitapas wañuchinkichu, aman wasanchankichu, aman suwakunkichu, aman llullakuspa tumpankichu.19Taytaykita mamaykitan respetanki, hinallataq runa-masiykitapas qan kikiykita hina munakunki, nispa.20Chaymi chay waynaqa nirqan: –Lliwtan chaykunataqa hunt'aniña. ¿Imaraqtaq ruwanay? nispa.21Jesustaq nirqan: –Chanin kayta munanki chayqa, rispa kaqniykikunata vendemuy, wakchakunamantaq qomuy, hinaspa qhepayta hamuy. Hinan hanaq pachapi qhapaq kayniyki kanqa, nispa. 22Waynataq chayta uyarispa llakisqa ripurqan, sinchi qhapaq kasqanrayku.23Hinan Jesusqa yachachisqankunata nirqan: –Cheqaqtan niykichis, may sasapunin qhapaq runapaqqa Hanaq pacha qhapaqsuyuman haykuyninqa kanqa.24Nillaykichistaqmi camelloraqmi yawriq ninrin suchuyta atinman Diospa qhapaqsuyunman qhapaqpa haykunanmantaqa. 25Yachachisqankunataq chayta uyarispa sinchita musphaspa nirqanku: –Chay hinari, ¿pillañataq qespichisqaqa kanman? nispanku.26Hinan Jesusqa paykunata qhawarispa nirqan: –Runakunapaqqa mana atikuqmi kayqa, Diospaqmi ichaqa tukuy imapas atikun, nispa. 27Chaymi Pedroqa Jesusta nirqan: –Ñoqaykuqa imaymanaykuta saqemuspaykun qanwan purishayku. ¿Imataq ñoqaykupaqri kanqa? nispa. 28Jesustaq paykunata nirqan: –Cheqaqtan niykichis, tukuy imapas mosoqyachisqa kaqtinmi, Runaq Churin kamachikuy qhapaq tiyananpi tiyaykuqtin, qankunapas ñoqawan purisqaykichisrayku chunka iskayniyoq tiyanakunapi tiyaykullankichistaq, Israelpa chunka iskayniyoq ayllunta juzgaspa kamachinaykichispaq. 29Pipas wasintapas, wawqenkunatapas, panankunatapas, taytantapas, mamantapas, wawankunatapas, chakrankunatapas ñoqarayku saqemuqmanqa Diosmi pachak kutitawanraq qopunqa, hinallataq wiñay kawsaytapas qonqa. 30Ichaqa kunan p'unchay askha hatunpaq qhawasqakunan pisipaq qhawasqa kanqaku, kunan p'unchay pisipaq qhawasqakunataq hatunpaq qhawasqa kanqaku.

MATEO 20

1Diospa qhapaqsuyunqa kaymanmi rikch'akun. Uvas chakrayoqmi tutallamanta lloqsispa uvas chakranpi llank'amunankupaq runakunata mink'amurqan. 2Chay llank'aqkunawanmi rimanakurqan iman paganata hina jornalninta pagapunanpaq, hinaspan uvas chakranman paykunata kacharqan. 3Tutamanta las nueveta hina lloqsispataq chakrayoqqa hukkunatapas plazapi yanqa sayashaqta rikuspa, 4paykunata nirqan: –Qankunapas uvas chakraypi llank'ampuwaychis, iman paganatan pagapusqaykichis, nispa. Hinan paykunaqa llank'aq rirqanku. 5Lloqsillarqantaqmi chawpi p'unchayta hinapas, las tresta hinapas, hinaspan chay hinatakama mink'amurqan. 6Las cincota hinaña lloqsispataq chakrayoqqa hukkunatapas yanqa sayashaqta rikuspa, paykunatapas nillarqantaq: –¿Imaraykun p'unchay-ch'isiyaq kaypi qasishankichis? nispa. 7Paykunataq nirqanku: –Manan pipas mink'akuwankuchu, nispa. Chaymi chakrayoqqa nirqan: –Qankunapas uvas chakraypi llank'ampullawaychistaq, iman paganatan pagapusqaykichis, nispa. 8Inti haykuyña kaqtintaq uvas chakrayoqqa mayordomonta nirqan: –Llank'aqkunata waqyaspa pagapuy, qhepa haykuqkunamanta qallarispan ñawpaq haykuqkunapi tukupunki, nispa. 9Las cincota hinaña haykuqkunataq sapankanku huk jornaltakama chaskirqanku. 10Hinan ñawpaqta haykuqkunaqa aswan askha chaskiyta yuyarqanku, ichaqa paykunapas huk jornaltakamallapunin chaskirqanku. 11Chaymi huk jornaltakama chaskispa chakrayoq contra rimaspa nirqanku: 12–Kay qhepa haykumuqkunaqa huk horallatan llank'anku, chaychu ñoqaykuman hinallataq paganki, ñoqaykuqa ch'isiyaqnintinmi sayk'uytapas ruphaytapas muchurqayku, nispa. 13Hinan chakrayoqqa hukkaqninkuta nirqan: –Amigo, manan ñoqaqa mana chanintachu ruwayki, ¿manachu huk jornalta paganaypaq rimanakurqanchis? 14Pagoykita aparikuspa ripuy, kay qhepa kaqmanpas qanman hinallataqmi pagayta munani. 15Qolqeywanqa ñoqan yachani ima ruwaytapas. Icha, ¿envidiakunkichu allin runa kaqtiy? nispa. 16Chay qhepatan Jesusqa nirqan: –Ñawpaqkaqkunan qhepa kanqaku, qhepakaqkunataq ñawpaq kanqaku, nispa. 17Jesusmi Jerusalén llaqtaman rishaspa chunka iskayniyoq yachachisqankunata ñanpi wakneqman pusaspa nirqan:18–Jerusalén llaqtamanmi rishanchis, Runaq Churinqa sacerdote umallikunaman kamachikuy simita yachachiqkunamanwanmi hap'ichisqa kanqa, hinan wañunanpaq huchachanqaku. 19Mana judío runakunamanmi entreganqaku, hinan paykunaqa asipayanqaku suq'aykunqaku, chakatanqaku ima. Kinsakaq p'unchaypitaqmi kawsarimpunqa, nispa.20Zebedeoq warminmi churinkunantin Jesusman asuykurqan, hinaspan qonqoriykukuspa valekurqan.21Jesustaq nirqan: –¿Imatan munanki? nispa. Hinan warmiqa nirqan: –Qhapaqsuyuykipi, kay iskaynin churiyta hukninta paña ladoykipi, huknintataq lloq'e ladoykipi tiyaykachiy, nispa. 22Chaymi Jesusqa nirqan: –Manan yachankichischu imatachus mañakusqaykichista. ¿Ñoqa hina ñak'ariyta atiwaqchischu? nispa. Paykunataq nirqanku: –Arí, atisaqkun, nispa. 23Hinan Jesusqa nirqan: –Arí, ñoqa hinapas ñak'arinkichismi, paña ladoypi lloq'e ladoypiwan tiyaykunaykichismi ichaqa mana ñoqaq tiyaykachinaychu, aswanpas Yayaypa akllasqankunapaqmi chay tiyanakunaqa, nispa.24Chayta uyarispataq chunkantin yachachisqankunaqa chay iskay wawqepaq phiñakurqanku. 25Chaymi Jesusqa paykunata waqyaspa nirqan: –Yachankichismi wak suyukunapi kamachikuqkunaqa paykuna ukhupi munaychakusqankuta, paykuna ukhupi umalli kaqkunapas atiyniyoq kasqankuta. 26Qankuna ukhupin ichaqa mana chay hinachu kanqa, aswanqa, pipas qankuna ukhupi umalli kayta munaqqa, serviqniykichismi kanqa, 27mayqenniykichispas umalli kayta munaqqa, kamachiykichismi kanqa. 28Runaq Churinqa manan servichikunanpaqchu hamurqan, aswanpas servinanpaqmi, hinaspa askha runa kacharichisqa kananrayku wañunanpaq, nispa.29Jericó llaqtamanta yachachisqankunawan Jesús lloqsishaqtinmi, askha runakuna paypa qhepanta risharqanku. 30Iskay ñawsakunan ñan patapi tiyasharqanku, Jesuspa chayninta rishasqanta uyarispataq kunkayoqta waqyakurqanku: –¡Davidpa churin Señor, khuyapayaykuwayku! nispa.31Runakunataq chay ñawsakunata phiñarikurqanku upallanankupaq, ñawsakunataq ichaqa aswanta waqyakurqanku: –¡Davidpa churin Señor, khuyapayaykuwayku! nispa. 32Hinan Jesusqa sayaykurqan, hinaspa paykunata waqyaspa nirqan: –¿Imatan qankunapaq ruwanayta munankichis? nispa.33Paykunataq nirqanku: –Señorniyku, qhawarichiwanaykikutan munayku, nispanku.34Chaymi Jesusqa paykunata khuyapayaspa ñawinkuta llamiykurqan, hinan qhawarirqankupacha, Jesuspa qhepantataq ripurqanku.

MATEO 21

1Jerusalén llaqtaman qayllaykushaspankutaq, Olivos orqo chakipi Betfagé llaqtachaman chayaspanku, Jesusqa iskay yachachisqankunata kachaspa nirqan:2–Haqay chimpa llaqtachaman riychis, haykuspaykichis hinan huk china asno watasqata tarimunkichis maltantinta. Paskaspataq aysamuwankichis. 3Pipas ima nispapas nisunkichisman chaytaqa ninkichis, Señormi kaykunata necesitan, chaymantataq kutichimpusunkichis, nispa.4Tukuy chaykunaqa karqan profetaq nisqan hunt'akunanpaqmi. Paymi nirqan: 5–“Sión llaqtata niychis, Reyniykin hamushasunki, Payqa llamp'u sonqollan, asnopi sillaykusqan hamushan, cargana china asnoq orqo maltanpin hamushan”, nispa.6Hinan yachachisqankunaqa rispa, Jesuspa kamachikusqanman hina ruwarqanku. 7China asnotan maltantinta aysamurqanku, hinan p'achankuwan caronaykuqtinku Jesusqa sillaykukurqan. 8Askha runataq p'achankuta ñanpi mast'arqanku, wakintaq raphisapa k'allmakunata wit'uspa ñanpi mast'arqanku.9Hinaspanmi ñawpaqenta qhepanta riqkunaqa qaparirqanku: –¡Qespichiwayku Davidpa Churin! ¡Saminchasqa kachun Señor Diospa sutinpi hamuqqa! ¡Hanaq pachapi kaqkuna Diosta yupaychachunku! nispanku. 10Jerusalén llaqtaman Jesús haykuqtintaq llaqtallantin ch'aqwarispa tapunakurqanku: –¿Pitaq kayri? nispanku. 11Jesuswan riq runakunataq nirqanku: –Payqa Galilea provinciapi Nazaret llaqtamanta profeta Jesusmi, nispa. 12Jesusmi Dios yupaychana wasiman haykuspa chay ukhupi llapa vendeqkunata rantiqkunatawan qarqomurqan, qolqe cambiaqkunaq mesankunatapas, poloma vendeqkunaq tiyanankunatapas t'ikrarqarirqan. 13Hinaspan paykunata nirqan: –Diospa Simin Qelqan nin: “Wasiyqa Diosmanta mañakuna wasi nisqan kanqa”, nispa. Qankunataq ichaqa suwakunaq tiyanan qaqa wasiman hina tukuchipusqankichis, nispa. 14Dios yupaychana wasipi kashaqtinmi ñawsakuna wist'ukuna Jesusman asuykurqanku, hinan paykunata qhaliyachirqan.15Sacerdote umallikuna kamachikuy simita yachachiqkunapiwanmi ichaqa milagrokunata Jesuspa ruwasqanta rikuspa, Dios yupaychana wasipi wawakunaq qaparispa: –¡Qespichiwayku Davidpa Churin! nisqatawan uyarispa phiñakurqanku,16hinaspan Jesusta nirqanku: –¿Uyarishankichu imatachus kaykunaq nisqanta? nispa. Jesustaq paykunata nirqan: –Arí, uyarishanin, ¿manachu Diospa Simin Qelqata leerqankichis? Chaypin nin: “Qanqa huch'uy wawakunatan ñuñuq wawakunatan yachachirqanki allintapuni yupaychanasuykikupaq”, nispa, niqta. 17Hinaspan Jesusqa paykunata saqerparispa Jerusalén llaqtamanta Betania llaqtachaman rirqan, chaypin samakurqan.18Tutamanta Jerusalenman kutimushaspataq Jesusqa yarqachikurqan. 19Ñan patapi higos sach'ata rikuspataq chayman pallananpaq asuykurqan, manataq ima rurutapas chaypi tarirqanchu, aswanpas raphikunallatan tarirqan. Hinan chay higos sach'ata nirqan: –Amañan hayk'aqpas rurunkiñachu, nispa. Chaymi higos sach'aqa ch'akirqapurqan.20Yachachisqankunataq chayta rikuspa musphaspa ninasharqanku: –¿Imaynataq higos sach'aqa kaq rato ch'akirqapun? nispa. 21Jesustaq paykunata nirqan: –Cheqaqtan niykichis, mana iskayrayaspachus iñiwaqchis chayqa, manan kay higos sach'awan ruwasqallatachu ruwawaqchis, aswan kay orqotapas niwaqchis: –Anchhuriy, qochaman wikch'uykukuy, nispa chayqa wikch'uykukunmanmi. 22Tukuy imatapas iñiywan Diosmanta mañakunkichis chayqa, chaskinkichismi, nispa. 23Dios yupaychana wasiman haykuspa Jesús yachachishaqtintaq, sacerdote umallikuna llaqtapi kurak runakunapiwan payman asuykurqanku: –¿Ima atiywantaq kaykunata ruwashanki? ¿Pitaq kay atiyta qorqasunki? nispa.24Jesustaq paykunata nirqan: –Ñoqapas hukta tapuykusqaykichis, kutichiwankichistaq, hinan ima atiywanchus kay ruwasqayta willasqaykichis. 25¿Pitaq bautizananpaq Juanta kachamurqan? ¿Dioschu? Icha, ¿runakunachu? nispa. Chaymi paykunaqa ninakurqanku: –Diosmi, nisunchis chayqa, ninqan: –¿Imaraykutaq payta mana creerqankichischu? nispa. 26Runakunan, nisun chayqa, llaqtachá imanawasunmanraq, Bautizaq Juantaqa llapa runan cheqaq profetapaq hap'inku, nispanku. 27Chaymi Jesusta nirqanku: –Manan yachaykuchu, nispa. Jesuspas paykunata nillarqantaq: –Ñoqapas manan niykichismanchu ima atiywanchus kayta ruwashasqayta, nispa. 28Jesusmi nirqan: –¿Ima niwaqchistaq kaymanta? Huk runan iskay churiyoq karqan, hinan taytaqa kurakkaqman asuykuspa nirqan: Churíy, kunan p'unchay uvas chakranchispi llank'arqamuy, nispa. 29Hinan payqa: Manan riymanchu, nirqan. Qhepataña yuyaykukuspataq rirqan.30Taytaqa sullk'akaqman asuykuspan chay hinallatataq nirqan. Hinan payqa: Risaqmi taytáy, nirqan, ichaqa manan rirqanchu. 31¿Mayqenkaqtaq taytanpa munayninta ruwarqan? nispa. Paykunataq: –Kurakkaqmi, nirqanku. Chaymi Jesusqa paykunata nirqan: –Cheqaqtan niykichis, contribución cobraqkunapas rabona warmikunapas qankunamanta ñawpaqtaraqmi Diospa qhapaqsuyunmanqa haykushanku. 32Bautizaq Juanqa chanin kawsayta yachachinasuykichispaqmi hamurqan, manataq payta creerqankichischu. Aswanpas contribución cobraqkunan rabona warmikunan Juantaqa creerqanku, qankunataq chayta rikushaspapas manapuni Juanta creespa huchaykichismanta Diosman kutirikurqankichischu, nispa. 33Jesusmi nillarqantaq: –Wak rikch'anachiy simitawan uyariychis: Huk runan chakranpi uvasta plantarqan, hinaspan muyuriqta perqarqan, chaypitaq uvas sarunata t'oqorqan, qhawanapaq torretapas perqarqan. Hinaspataq llank'aqkunaman wakiypi qospa karuta ripurqan.34Cosecha tiempo chayamuqtintaq chakrayoqqa kamachinkunata llank'aqkunaman kacharqan, rurusqanta chaskimunankupaq. 35Llank'aqkunataq ichaqa kamachinkunata hap'ispa hukninta maqarqanku, huknintataq wañuchirqanku, huknintañataq ch'aqerqanku. 36Chaymi chakrayoqqa wak kamachikunatañataq kacharqan, ñawpaqkunamanta aswan askhata. Chay llank'aqkunataq wakinkunata hinallapuni ruwarqanku. 37Qhepatañataq churinta paykunaman kacharqan: Churiytaqa respetanqakupunin, nispa. 38Llank'aqkunataq ichaqa churita rikuspa rimanakurqanku: Kayqa chakrayoqpa churinmi, hamuychis wañurqachisun, chakrataq ñoqanchispaq kapunqa, nispa. 39Chaymi hap'ispa payta uvas chakramanta qarqomurqanku, hinaspan wañuchirqanku, nispa. 40Jesusmi tapurqan: –Uvas chakrayoq hamuspaqa, ¿imananqataq chay llank'aqkunata? nispa.41Hinan uyariqninkunaqa nirqanku: –Chay millay runakunataqa mana khuyapayaspan wañuchinqa, hinaspan uvas chakranta wak llank'aqkunaman wakiypi qonqa, payman tupaq cosechata tiempollanpi qopunankupaq, nispa. 42Jesustaq paykunata nirqan: –¿Manachu Diospa Simin Qelqata leerqankichis? “Wasi perqaqkunaq wikch'usqan rumin, esquina hap'iq churasqa kapun. Señor Diospa ruwasqanmi kayqa, ñoqanchispaqtaqmi ancha musphana”, nispa, niqta.43Chayraykun niykichis: Diospa qhapaqsuyunqa qankunamanta qechusqan kanqa, paypa munayninman hina ruwaqkunamantaq qonqa. 44Pipas kay rumiman urmaqqa k'irisqan kanqa, pimanpas rumi urmaykuspataqmi ñut'unqa, nispa. 45Sacerdote umallikunataq fariseokunapiwan chay rikch'anachiy siminkunata uyarispa, entienderqanku paykunamanta rimashasqanta. 46Chaymi payta hap'irqoyta munarqanku, ichaqa runakunatan manchakurqanku, Jesusta cheqaq profetapaq hap'isqankurayku.

MATEO 22

1Jesusmi huktawan rikch'anachiy simikunapi runakunata yachachispa nirqan: 2–Hanaq pacha qhapaqsuyuqa kaymanmi rikch'akun. Huk reymi churinta casarachishaspa fiestata ruwarqan. 3Chay reymi kamachinkunata kacharqan casarakuy fiestaman waqyasqakunata pusamunankupaq. Ichaqa manan hamuyta munarqankuchu. 4Huk kamachinkunatañataq wakmanta kacharqan, waqyasqakunata nimuychis: Mikhunatan wakichiniña, wirayachisqa toroykunan uywaykunapiwan nak'asqaña, lliwpas wakichisqañan kashan, hamuychis casarakuy fiestaman, nispaykichis.5Waqyasqakunataq mana kasukurqankuchu, hinaspan ripurqanku. Hukkaqmi chakranman ripurqan, hukkaqtaq negocionman ripurqan, 6wakintaq reypa kamachinkunata maqaspa wañuchirqanku. 7Chaymi reyqa chayta uyarispa phiñakurqan, hinaspan soldadonkunata kamachirqan, paykunataq runa wañuchiqkunata wañuchirqanku, llaqtankutapas kanaykurqanku. 8Hinan reyqa kamachinkunata nirqan: –Casarakuy fiestaqa wakichisqañan kashan, waqyasqakunataq ichaqa mana kasukuspa reparachikunku mana chaypaq hina kasqankuta.9Chay hinaqa, hatun callekunaman riychis, hinaspa llapan tarisqaykichista casarakuy fiestaman waqyamuychis, nispa. 10Chaymi kamachikunaqa callekunaman lloqsispanku, llapan tarisqankuta huñumurqanku, mana allin runakunatapas allin runakunatapas. Chaymi hatun mikhuna wasiman runakuna hunt'aykurqan. 11Hinan reyqa runakunata qhawaq haykurqan, hinaspan chaypi rikurqan casarakuy p'achawan mana p'achasqa runata. 12Chaymi nirqan: –Amigo, ¿imaynataq kayman haykumurqanki casarakuy p'achawan mana p'achasqa? nispa. Paytaq ichaqa ch'inlla kakurqan. 13Hinan reyqa serviqkunata nirqan: –Chakinta makintawan wataspa apaychis, hinaspa hawa laqhayaqman wikch'umuychis, chaypin waqaypas kiru k'achachachaypas kanqa, nispa. 14Askhan waqyasqakunaqa, pisillataqmi akllasqakunaqa.15Chaymantataq fariseokunaqa rispa rimanakurqanku imaynatachus Jesusta ima rimasqallanpipas pantarqoqtin huchachanankupaq. 16Hinaspan fariseokunaqa yachachisqanku runakunata Herodes t'aqamanta kaqkunatawan Jesusman kacharqanku kay hinata nimunankupaq: –Yachachikuq, yachaykun cheqaqkaqta rimaq kasqaykita. Qanqa runaq rimasqanta mana kasuspan Diospa munasqanman hina kawsanata yachachinki. Qanqa manan runakunaq rikch'aynintachu qhawanki. 17Imaninkitaq: –¿Allinchu Roma rey Cesarman contribucionta pagay? Icha, ¿manachu? nispa. 18Jesustaq ichaqa mana allin yuyaykusqankuta reparaspa nirqan: –Iskay uyakunan kankichis, ¿imanaqtintaq wateqawankichis?19Contribución pagana qolqeta rikuchiwaychis, nispa. Hinan huk qolqeta haywarqanku. 20Jesustaq paykunata nirqan: –¿Piqpa uyantaq kaypi kashan? ¿Piqpa sutintaq kaypi qelqasqa kashan? nispa.21Paykunataq nirqanku: –Roma rey Cesarpan, nispanku. Hinan Jesusqa paykunata nirqan: –Roma rey Cesarpa kaqtaqa payman qopuychis, Diospa kaqtataq Diosman qopuychis, nispa. 22Chayta uyarispataq muspharqanku, hinaspan qayllanmanta ripurqanku.23Chay p'unchaypin “Kawsarimpuyqa manan kanchu” niq saduceokuna Jesusman asuykuspa tapurqanku:24–Yachachikuq, Moisesmi nirqan: “Pipas mana wawayoq wañukapunman chayqa, wawqenmi chay viudawan casarakunqa, hinaspan wañuq wawqenpaq wawata churiyapunqa”, nispa. 25Ñoqayku ukhupin qanchis wawqe karqanku. Ñawpaqkaqmi casarakurqan hinaspan wañukapurqan, viudataq mana wawayoq kaspa cuñadonwan casarakurqan. 26Chay hinallataq iskaykaqpas, kinsakaqpas, qanchisnintinpas wañupurqanku. 27Llapankuq qhepantataq warmipas wañukapullarqantaq. 28Kawsarimpuy p'unchaypi kawsarimpuqtinkuri, ¿mayqenpa warmintaq kanqa chay qanchisnintin wawqeqri? Llapanwantaq casarakurqanpas chayqa, nispa. 29Jesustaq paykunata nirqan: –Pantankichismi Diospa Simin Qelqatapas Diospa atiynintapas mana yachaspa.30Kawsarimpuypiqa manan casarakunqakuñachu, manallataq casarachisqapaschu kanqaku, aswanmi hanaq pachapi Diospa angelninkuna hina kanqaku.31Wañusqakunaq kawsarimpunanmantapas, ¿manachu leerqankichis qankunaman Diospa rimaykusqanta? Diosmi nirqan: 32“Ñoqan kani Abrahampa Diosnin, Isaacpa Diosnin, Jacobpa Diosnin”, nispa. ¡Diosqa manan wañusqakunaq Diosninchu, aswanpas kawsaqkunaq Diosninmi! nispa.33Runakunataq Jesuspa yachachikuyninta uyarispa muspharqanku. 34Hinan fariseokunaqa saduceokunata Jesuspa upallachisqanta uyarispa huñunakurqanku. 35Hukninkun karqan kamachikuy simita yachachiq, paymi Jesusta wateqaspa tapurqan:36–Yachachikuq, ¿mayqentaq Diospa kamachikuyninmantaqa aswan chaniyoq? nispa.37Jesustaq payta nirqan: –Señor Diosniykitan munakunki tukuy sonqoykiwan, tukuy almaykiwan, tukuy yuyayniykipiwan. 38Chaymi aswan chaniyoq ñawpaqkaq kamachikuyqa. 39Iskaykaq aswan chaniyoqqa kaymi: Runamasiykitan qan kikiykita hina munakunki. 40Chay iskaynin kamachikuykunamantan tukuy kamachikuy simipas profetakunaq willasqanpas paqarin, nispa. 41Fariseokuna huñunasqa kashaqtinkutaqmi Jesusqa paykunata tapurqan: 42–¿Ima ninkichistaq Cristomanta? ¿Piqpa Churintaq? nispa. Paykunataq nirqanku: –Davidpa Churinmi nispa.43Chaymi Jesusqa paykunata nirqan: –¿Imaynataq Davidqa Santo Espirituq yuyaychasqan kaspa Cristota: “Señor”, nispa suticharqan? Davidmi nirqan: 44Señor Diosmi Señorniyta nirqan: “Paña ladoyman tiyaykuy, Awqaykikunata chaki sarunaykiman churanaykama”, nispa. 45Kikin Davidtaq Cristota “Señor”, nispa nin chayqa, ¿imaynapitaq Davidpa Churinqa kanman? nispa. 46Hinaqtinmi mana pipas imatapas payman kutichiyta atirqanchu. Manchakuspankun chay p'unchaymantapacha manaña pipas astawan Jesusta tapurqanchu.

MATEO 23

1Chaymantataq Jesusqa huñuykusqa runakunata yachachisqankunatawan nirqan: 2–Moisespa yachachisqanta yachachinankupaq churasqan kanku kamachikuy simita yachachiqkunapas fariseokunapas.3Chay hinaqa tukuy ima nisqasuykichista allinta ruwaychis. Ichaqa ama paykuna hinachu kaychis, paykunaqa yachachishaspapas manan ruwankuchu.4Paykunaqa sinchi sasakunatan kamachikunku runakunaman llasallataña q'epichiq hina. Paykunataqmi ichaqa manapuni yanapaykullankupaschu. 5Tukuy imatapas runakunaq rikunallanpaqmi ruwanku. Diospa Simin Qelqayoq qara cajachankutan hatunta ruwaspa churakunku, p'achankuq ch'ullpanpin hatun chhaqchata ruwakunku. 6Hatun mikhuykunapin allinkaq tiyanakunapi tiyayta munanku, sinagogakunapipas kurak runakunaq tiyanankunapin tiyayta munanku,7plazakunapipas runakunaq napaykunantan munanku, “Yachachiq” ninankutawan munanku. 8Qankuna ichaqa ama munaychischu “Yachachiq” ninataqa, yachachiqniykichisqa ch'ullallan, qankunaqa llapaykichismi wawqellantin kankichis. 9Amataq pitapas kay pachapiqa “Yayay” niychischu, Yayaykichisqa ch'ullallan, hanaq pachapi kaqllan.10Amallataq “Kamachikuq” nisqapas kaychischu, kamachiqniykichisqa ch'ullallan, chaymi Cristo.11Pipas qankuna ukhupi qollana kaqqa, kamachiykichis ruwaq kachun. 12Pipas hatunchakuqqa huch'uyyachisqan kanqa, pipas huch'uyyaykukuqtaq hatunchasqa kanqa. 13¡Ay, qankunamanta fariseokuna, kamachikuy simita yachachiqkuna! ¡Qankunaqa iskay uyakunan kankichis! Hanaq pacha qhapaqsuyuman haykuy munaqkunatan hark'ankichis, haykushaqkunatapas hark'allankichistaqmi, qankuna kikiykichispas manataqmi haykunkichischu. [ 14¡Ay, qankunamanta fariseokuna, kamachikuy simita yachachiqkuna! ¡Qankunaqa iskay uyakunan kankichis! Wakcha viudakunaq kaqnintan qechunkichis, Diosmanta unayta mañakuq tukuspa chay ruwasqaykichista pakayta munankichis, chayraykun aswan huchachasqa kankichis]. 15¡Ay, qankunamanta fariseokuna, kamachikuy simita yachachiqkuna! ¡Qankunaqa iskay uyakunan kankichis! Hinantintan purimunkichis qochantaraq hallp'antaraq t'aqaykichisman huk runata t'ikrachinaykichispaq, t'ikrakuqtinñataqmi chay runataqa qankunamanta astawanraq infiernoman rinanpaqpuni ruwaykunkichis. 16¡Ay, qankunamanta, pusaykachaq ñawsakuna! Qankunan ninkichis: Pipas Dios yupaychana wasiq sutinta hoqarispa juran chayqa, manan imananpaschu. Pipas Dios yupaychana wasipi qoriq sutinta hoqarispa juraqmi ichaqa hunt'ananpuni, nispa. 17¡Qankunaqa mana yuyayniyoq ñawsakunan kankichis! ¿Mayqentaq aswan chaniyoqqa? ¿Qorichu? Icha, ¿qorita sapaqchaq Dios yupaychana wasichu?18Nillankichistaqmi: Pipas altarpa sutinta hoqarispa juran chayqa, manan imananpaschu. Pipas altar patapi kaq ofrendaq sutinta hoqarispa juraqmi ichaqa hunt'ananpuni, nispa. 19¡Qankunaqa mana yuyayniyoq ñawsakunan kankichis! ¿Mayqentaq aswan chaniyoqqa? ¿Ofrendachu? Icha, ¿ofrendata Diospaq sapaqchaq altarchu? 20Pipas altarpa sutinta hoqarispa juran chayqa, altar patapi kaq ofrendaq sutinpiwanmi juran. 21Pipas Dios yupaychana wasiq sutinta hoqarispa juran chayqa, chaypi tiyaq Diospa sutinpiwanmi juran. 22Pipas hanaq pacha sutita hoqarispa juran chayqa, Diospa kamachikuy tiyananpa sutinpin juran, chay tiyanapi tiyaq Diospa sutinpiwanmi juran. 23¡Ay, qankunamanta fariseokuna, kamachikuy simita yachachiqkuna! ¡Qankunaqa iskay uyakunan kankichis! Qankunan diezmota qonkichis mentamanta, anismanta, cominomantawan, Diospa kamachikuy siminmanta aswan chaniyoq kaqtataq qonqapunkichis. Chaykunan kaykuna: chanin-kay, khuyapayakuy, hunt'aq-kaypiwan. Chaykunataqa ruwanaykichispunin karqan, diezmo qoytapas mana qonqaspa.24¡Pusaykachaq ñawsakunan kankichis! ¡Ukyanaykichispi ch'uspichatan suysunkichis, camellotataq oqoykunkichis! 25¡Ay, qankunamanta fariseokuna, kamachikuy simita yachachiqkuna! ¡Qankunaqa iskay uyakunan kankichis! Vasotapas platotapas hawallantan maqchinkichis, chaykunaq ukhuntaq ichaqa suwakusqaykichiswan hillukuspa tarisqaykichiswan hunt'a kashan. 26¡Yaw, ñawsa fariseo, ñawpaqtaqa maqchiy vasotapas, platotapas ukhuntaraq, chay hinapi hawanpas maqchisqa kananpaq! 27¡Ay, qankunamanta iskay uya fariseokuna, kamachikuy simita yachachiqkuna! ¡Qankunaqa iskay uyakunan kankichis! Yuraqwan hawan pintasqa aya t'oqomanmi rikch'akunkichis, hawallanmanmi sumaq rikch'akun, ukhuntaq ichaqa aya tullukunawan qhellikunapiwan hunt'a kashan. 28Chay hinallataq qankunapas hawaykichismantaqa runakunaman chanin rikhurinkichis, sonqoykichispitaq ichaqa iskay uya huchasapa kankichis. 29¡Ay, qankunamanta fariseokuna, kamachikuy simita yachachiqkuna! ¡Qankunaqa iskay uyakunan kankichis! Profetakunaq p'ampakusqanpin yuyarina saywakunata sayarichinkichis, chanin runakunaq p'ampakusqantapas sumaqchankichis. 30Ninkichistaq: Ñawpa taytanchiskunaq tiemponpi kasunman karqan chayqa, manan profetakunata wañuchiq-masinkuchu kasunman karqan, nispa. 31Chay hinaqa, qankuna kikiykichismi willakunkichis profetakunata wañuchiqkunaq wawan kasqaykichista. 32¡Qankunapas ñawpa taytaykichiskunaq ruway qallarisqantayá tukupaychis!33¡Mach'aqwaykuna! ¡Arí, mach'aqway miraykunan kankichis! Infiernopaqña huchachasqa kasqaykichismantaqa manañan ayqeyta atiwaqchischu.34Chayrayku qankunaman kachamuni profetakunata, yachayniyoqkunata, kamachikuy simita yachachiqkunata ima, wakintan wañuchinkichis chakatankichis, wakintataq sinagogakunapi hasut'inkichis, llaqtan-llaqtantataq qatiykachankichis.35Chanin Abelmantapacha Berequiaspa churin Zacariaskaman askha chanin runakuna wañuchisqa karqanku. Qankunaqa Zacariastan wañuchirqankichis Dios yupaychana wasi patio altar qayllapi. Llapa chaykunaq wañuchisqa kasqankumantan qankunaqa muchuchisqa kankichis. 36Cheqaqtan niykichis, tukuy chaykunamantan qankunataqa muchuchisunkichis, nispa. 37¡Jerusalén, Jerusalén! ¡Qanmi kanki profetakunata wañuchiq, qanman Diospa kachamusqankunatapas rumiwan ch'aqeq! ¡Askha kutitan wawaykikunata huñuykuyta munarqani, imaynan wallpapas chiwchinkunata raphran ukhupi oqllaykun hinata, manataq munarqankichu! 38Chay hinaqa, wasiykichismi purunyapunqa. 39Niykichismi, manan rikuwankichisñachu “¡Saminchasqa kachun Señor Diospa sutinpi hamuqqa!” nispa ninaykichis tiempo chayamunankama, nispa.

MATEO 24

1Dios yupaychana wasimanta lloqsispataq Jesusqa ripusharqan, hinan yachachisqankunaqa payman asuykuspanku, Dios yupaychana wasikunata payman qhawachirqanku. 2Jesustaq paykunata nirqan: –¿Rikushankichischu lliw kaykunata? Cheqaqtan niykichis, manan kaypiqa rumi patapi huk rumillapas qhepanqachu, llapanmi thunisqa kanqa, nispa. 3Olivos orqopi Jesús tiyaykuqtintaq yachachisqankunaqa sapaqllapi payman asuykuspa tapurqanku: –Niwayku, ¿hayk'aqtaq chaykunaqa kanqa? Kutimunaykiña kashaqtinqa kay tiempopas p'uchukapunanpaqña kashaqtinqa, ¿imakunatan rikusaqku? nispa.4Jesustaq paykunata nirqan: –Cuidakuychis, paqtataq pipas pantachisunkichisman. 5Askhan sutiywan sutichakuspa hamunqaku: Ñoqan Cristoqa kani, nispa. Hinaspan askhata pantachinqaku. 6Awqa-tinkuykunamanta, ch'aqwaykunamantawan rimaytan uyarinkichis, ichaqa aman mancharikunkichischu, lliw chaykunaqa hinapunin kanan, chaywanpas manaraqmi p'uchukaychu. 7Llaqtakunan huk llaqtakuna contra maqanakunqa, suyukunapas suyukuna contran sayarinqa. Kallanqataqmi askha cheqaskunapi yarqaypas pacha chhaphchiykunapas. 8Tukuy chaykunaqa nanay qallariyllaraqmi. 9Chay p'unchaykunapin ñak'arichinasuykichispaq kamachikuqkunaman hap'iykachisunkichis, hinaspan wañuchisunkichis. Ñoqaraykun lliw llaqtakuna cheqnikusunkichis. 10Chay p'unchaykunaqa askhan ñoqapi manaña iñipunqakuchu, cheqninakuspataq paykunapura kamachikuqkunaman hap'iykachinakunqaku. 11Askha llulla profetakunan rikhurimunqaku, hinaspan askha runata pantachinqaku.12Mana allin ruwaqkuna sinchita askhayaqtinmi manaña askha runa munanakapunqakuchu. 13Ichaqa pipas p'uchukaykama qaqata sayaqmi qespichisqa kanqa. 14Qhapaqsuyumanta allin willakuykunan kay pachantinpi willasqa kanqa, llapa suyukunaq yachananpaq, hinaqtinmi p'uchukayqa chayamunqa.15Profeta Danielmi qelqarqan Diospa millakusqan qhellichaq runamanta, Dios yupaychana wasipi chay qhellichaqta rikuqtiykichisqa, (kayta leeqqa entiendichun) 16Judea hap'iypi kaqkuna orqokunaman ayqechunku. 17Wasi patapi kaqpas ama uraykuchunchu wasinmanta imatapas horqomunanpaq.18Campopi kaqpas ama wasinman kutichunchu p'achankunata apananpaq. 19¡Ay, chay p'unchaykunapi wiksallikuqkunamanta! ¡Ay, ñuñuq wawayoq warmikunamantapas! 20Diosmanta mañakuychis chaykuna ama paray tiempopipas samana p'unchaypipas kananpaq. 21Chay p'unchaykunaqa manchay ñak'ariymi kanqa, chay hinaqa manan hayk'aqpas kay pacha qallariymantapacha kunankama karqanchu, manataqmi kanqapaschu. 22Chay p'unchaykunatachus Diosqa mana pisiyachinmanchu karqan chayqa, manan pipas qespichisqachu kanman. Ichaqa, akllakusqankunaraykun chay p'unchaykunata pisiyachinqa. 23Pipas nisunkichisman: “¡Qhawariychis, kaypin Cristoqa kashan!, otaq ¡qhawariychis, haqaypin Cristoqa kashan!” nispa chayqa, aman creenkichischu. 24Llulla cristokunan llulla profetakunan rikhurimunqaku, hinaspan musphay señalkunatapas milagrokunatapas ruwanqaku, ahinapi atispaqa Diospa akllakusqankunatapas pantachinankupaq. 25Chaykunataqa ñawpaqmantañan willashaykichis. 26Chayrayku: “Qhawariychis, ch'inneqpin kashan” nisunkichis chayqa, aman lloqsinkichischu. Otaq “Qhawariychis, chay wasi ukhupin kashan” nisunkichis chaypas, aman creenkichischu. 27Imaynan lliphllikiyqa inti lloqsimuymanta lliphllikispa inti haykuykama k'ancharin, chay hinallatataqmi Runaq Churinpas hamunqa.28Maypichus wañusqa kashanqa, chaymanmi kunturkunapas huñukunqaku, nispa. 29Jesusqa nillarqantaqmi: –Chay ñak'ariy p'unchaykuna pasaqtin hinan inti tutayanqa, killapas mana k'anchanqachu, qoyllurkunapas cielomanta t'akakamunqa, hanaq pachapi ch'askakunapas chhaphchirisqan kanqa.30Hinaqtinmi Runaq Churinta hanaq pachamanta hamushaqta rikunqaku, chaymi kay pachapi llapa runakuna khuyayta waqaykunqaku. Runaq Churintan rikunqaku hatun atiywan lliphlli-kaywan phuyupi hamushaqta. 31Paytaqmi angelninkunata kachamunqa trompetata sinchita tocaqtinku teqsimuyuntinmanta akllakusqankunata huñumunankupaq. 32Higos sach'amanta kay yachachikuyta yachaychis: K'allman q'omeryamuqtin, raphinkunapas ch'ikchirimuqtinmi yachankichis poqoy tiempo qayllamushasqanta. 33Chay hinallataq qankunapas tukuy chaykunata rikuspaykichisqa, yachaychis tiempoqa qayllallapiña kashasqanta.34Cheqaqtan niykichis, manan kay mirayqa tukukunqachu lliw chaykuna hunt'akunankama.35Hanaq pachapas kay pachapas tukukunqan, simiykunan ichaqa kashallanqapuni. 36Chay p'unchayta chay horatawanmi ichaqa mana pipas yachanchu, manallataq hanaq pachapi kaq angelkunapas, Churipas, aswanpas Yayallan yachan.37Imaynan Noepa p'unchayninkunapi karqan, chay hinallataqmi Runaq Churin hamuqtinpas kanqa.38Runakunata manaraq unu millp'ushaqtinmi, mikhusharqanku, ukyasharqanku, casarakusharqanku, casaranankupaq rimanakusharqanku Noepa arcaman haykusqan p'unchaykama, 39manataq imatapas repararqankuchu millp'uq unu chayamuspa llapanta millp'unankama. Chay hinallataqmi Runaq Churin hamuqtinpas kanqa. 40Campopin iskay runa kashanqaku, hukninmi apasqa kanqa, huknintaq saqesqa. 41Iskay warmin maranpi kutashanqaku, hukninmi apasqa kanqa, huknintaq saqesqa. 42Makilla kashaychis, manan yachankichischu ima horatachus Señorniykichispa kutimunanta. 43Kayta yachaychis, wasiyoq runachus yachanman ima hora tutatachus suwa hamunanta chayqa, rikch'anmanmi manataq wasinta suwachinmanchu. 44Runaq Churinqa hamunqa mana yachasqaykichis horatan, chayrayku qankunapas makilla kashaychis, nispa. 45Jesusqa nillarqantaqmi: –Allin yuyayniyoq hunt'aq kamachi hina kaychis. Paytan patronninqa wasinpi kaqkunata kamachinanpaq churarqan, tiempollanpi kamachinkunaman mikhunatapas qonanpaqwan.46Chay kamachiqa kusisamiyoqmi patronnin kutimuspa chay hina ruwashaqta payta tariqtinqa.47Cheqaqtan niykichis, paytan patronninqa churanqa tukuy kaqninkunata qhawananpaq. 48Ichaqa chay kamachi millay kanman chayqa, sonqonpin ninman: Manaraqmi patronniyqa kutimunqachu, nispa.49Hinaspa kamachi-masinkunata maqayta qallarinman, machaqkunawantaq mikhunmanpas ukyanmanpas chayqa, 50chay kamachiq patronninqa kutimunqa mana suyasqan p'unchaypin, mana yachasqan horapin. 51Hinaspan sinchita payta muchuchinqa, iskay uyakunatawantaq churanqa, chaypin waqaypas kiru k'achachachaypas kanqa, nispa.

MATEO 25

1Jesusqa nillarqantaqmi: –Diospa qhapaqsuyunqa kaymanmi rikch'akun: Chunka sipaskunan lamparantinkama novioman taripaq rirqanku. 2Phisqa sipasmi yuyayniyoq karqan, phisqataq mana yuyayniyoq karqan. 3Mana yuyayniyoqkunaqa lamparankutan aparqanku, manataq yapanankupaq aceiteta aparqankuchu. 4Yuyayniyoqkunataq lamparankuta aparqanku, apallarqankutaq aceitetapas lamparankuman yapanankupaq. 5Novio mana usqhamuqtintaq llapanku puñuywan aysachikuspa puñurqorqanku. 6Kuska tutatataq huk waqyakuy uyarikurqan: ¡Novion hamushanña, lloqsimuychis chaskiykuq! nispa. 7Hinan chay llapallan sipaskunaqa hatarispa lamparankuta wakichikurqanku. 8Mana yuyayniyoq sipaskunataq yuyayniyoqkunata nirqanku: –Aceiteykichista qoriwayku, lamparaykun wañupushanña, nispa. 9Chaymi yuyayniyoqkunaqa nirqanku: –Manan, llapanchismi pisichikusunman, aswanpas vendeqkunamanta rantikamuychis, nispanku.10Paykuna rantikuq rishanankukamataq novioqa chayamurqan. Hinan listo kashaq sipaskunaqa casarakuyman haykurqanku. Punkutaq wisq'akapurqan.11Chay qhepatataq wakin sipaskunapas hamuspa nirqanku: –¡Wiraqocháy, wiraqocháy, kicharimuwayku! nispa. 12Noviotaq nimurqan: Cheqaqtan niykichis, manan reqsiykichischu, nispa. 13Chay rikch'anachiy simita rimayta tukuspataq uyariqninkunata Jesusqa nirqan: –Makilla kashaychis, manan yachankichischu ima p'unchaytachus ima horatachus Runaq Churin kutimunanta, nispa. 14Jesusqa nillarqantaqmi: –Hanaq pacha qhapaqsuyuqa kaymanmi rikch'akun: Huk runan karuman ripunan kasharqan, hinaspan kamachinkunata waqyaspa kaqninkuna qhawaqta saqerqan. 15Hukninmanmi phisqa bolsa qolqeta qorqan, hukninmantaq iskay bolsata, hukkaqmantaq huk bolsata. Sapankamanmi qorqan llank'ay atisqankuman hina. Hinaspan karuman ripurqan. 16Phisqa bolsa qolqeta chaskiqmi chay qolqewan llank'amuspa phisqa bolsa qolqetawan ganamurqan. 17Chay hinallataq iskay bolsa qolqeta chaskiqpas iskay bolsa qolqetawan ganamurqan. 18Huk bolsa qolqeta chaskiqmi ichaqa rispa pampata t'oqospa patronninpa qolqenta pakaykurqan. 19Unaymantataq chay kamachikunaq patronninqa kutimurqan, hinaspan paykunamanta cuentata mañarqan. 20Hinan phisqa bolsa qolqeta chaskiqqa phisqa bolsa qolqetawan apamuspa nirqan: –Wiraqocháy, phisqa bolsa qolqetan qowarqanki, kayqa phisqa bolsa qolqetawanmi chaykunawan ganamuni, nispa. 21Patronnintaq nirqan: –Kusapuni, allin hunt'aq kamachi, pisi llank'anapipas allintan hunt'arqanki, chaymi hatun llank'anaman churasqayki, kunanqa ñoqawan q'ochukuy, nispa. 22Iskay bolsa qolqeta chaskiqpas asuykuspa nillarqantaq: –Wiraqocháy, iskay bolsa qolqetan qowarqanki, kayqa chaykunawan iskay bolsa qolqetawanmi ganamuni, nispa. 23Patronnintaq nirqan: –Kusapuni, allin hunt'aq kamachi, pisi llank'anapipas allintan hunt'arqanki, chaymi hatun llank'anaman churasqayki, kunanqa ñoqawan q'ochukuy, nispa. 24Huk bolsa qolqeta chaskiqpas asuykuspa nillarqantaq: –Wiraqocháy, reqsirqaykin phiña runa kasqaykita, mana tarpusqaykimantan cosechanki, mana t'akasqaykimantan hoqarinki. 25Chaymi manchakurqayki, hinaspan bolsa qolqeykita pampaman pakamurqani. Kayqa qolqeyki, hap'ikapuy, nispa.26Hinan patronninqa nirqan: –Mana allin qella kamachi, yacharqankin mana tarpusqaymanta cosechasqayta, mana t'akasqaymanta hoqarisqaytapas. 27Chhaynaqa, qolqeyta bancoman churawaq karqan, ñoqataq hamuspa interesnintawan ñoqaq kaqtaqa chaskikapuyman karqan, nispa.28Chaymi kamachi-masinkunata nirqan: –Qechuychis chay bolsa qolqeta, hinaspa chunka bolsa qolqeyoqman qoychis. 29Pipas kaqniyoqmanqa qosqan kanqa, hinaspanmi astawanraq kapunqapas, mana kaqniyoqmantataqmi ima kaqnillanpas qechusqa kanqa. 30Chay mana serviq kamachitaqa hawa laqhayaqman wikch'umuychis, chaypin waqaypas kiru k'achachachaypas kanqa, nispa. 31Jesusqa nillarqantaqmi: –Runaq Churinqa llapa angelninkunapiwan lliphlli-kayninpi hamuspanmi ancha hatun qhapaq tiyananpi tiyaykunqa. 32Hinan ñawpaqenman llapa runa huñukamunqa. Chaymi paykunata t'aqanqa, imaynan michiqpas ovejakunata cabrakunamanta t'aqan hinata. 33Ovejakunatan paña ladonman t'aqanqa, cabrakunatataq lloq'e ladonman.34Hinaspan Reyqa paña ladonpi kaqkunata ninqa: Yayaymi qankunata samincharqasunkichis, chayrayku hamuychis, hinaspa qhapaqsuyu saminchakunata chaskiychis. Chaykunatan Diosqa kay pacha kamasqamantapacha qankunapaq wakichirqan.35Yarqawaqtinmi mikhuchiwarqankichis, ch'akiwaqtinmi ukyachiwarqankichis, wak llaqtayoq kaqtiymi qorpachawarqankichis, 36mana p'achayoq kaqtiymi p'achachiwarqankichis, onqoqtiymi watukamuwarqankichis, carcelpi kaqtiymi hamuwarqankichis, nispa. 37Hinaqtinmi chanin runakunaqa ninqaku: Señorníy, ¿hayk'aqtaq yarqasqata rikushaspa mikhuchirqaykiku? ¿Ch'akisqata rikushaspapas ukyachirqaykiku? 38¿Hayk'aqtaq wak llaqtayoqta rikushaspapas qorpacharqaykiku? ¿Mana p'achayoqta rikushaspapas p'achachirqaykiku?39¿Hayk'aqtaq onqosqatapas, carcelpi kashaqtapas rikushaspa watukamurqaykiku? nispanku. 40Chaymi Reyqa ninqa: Cheqaqtan niykichis, kay pisipaq hap'isqa wawqeykunamanta hukkaqninpaq ruwaspaykichisqa ñoqapaqmi ruwarqankichis, nispa. 41Lloq'e ladonpi kaqkunatataq ninqa: Qankunaqa ñakasqakunan kankichis, anchhuriychis qayllaymanta saqrapaq angelninkunapaqwan wakichisqa wiñay nina rawrayman.42Yarqawaqtinmi mana mikhuchiwarqankichischu, ch'akiwaqtinmi mana ukyachiwarqankichischu, 43wak llaqtayoq kaqtiymi mana qorpachawarqankichischu, mana p'achayoq kaqtiymi, mana p'achachiwarqankichischu, onqoqtiymi, carcelpi kaqtiymi mana watukamuwarqankichischu, nispa.44Hinaqtinmi paykunapas ninqaku: Señor, ¿hayk'aqtaq rikurqaykiku yarqasqatapas, ch'akisqatapas, wak llaqtayoqtapas, mana p'achayoqtapas, onqosqatapas, carcelpipas hinaspa mana servirqaykikuchu? nispanku. 45Chaymi paykunata ninqa: Cheqaqtan niykichis, kay pisipaq hap'isqakunamanta hukkaqninpaq mana ruwaspaykichisqa, ñoqapaqpas manallataqmi ruwarqankichischu, nispa. 46Chaymi paykunaqa wiñay ñak'ariyman ripunqaku, chanin runakunataq wiñay kawsayman ripunqaku, nispa.

MATEO 26

1Jesusqa tukuy chaykunata rimayta tukuspan yachachisqankunata nirqan: 2–Yachankichismi iskay p'unchaymanta Pascua Fiesta kananta. Chaypin Runaq Churinta kamachikuqkunaman hap'ichinqaku chakatanankupaq, nispa. 3Chaypachan sacerdote umallikuna, judío kurak runakunapiwan huñukurqanku uma sacerdote Caifaspa wasi pationpi, 4hinaspan rimanakurqanku q'otullawan Jesusta hap'ispa wañuchinankupaq. 5Ichaqa nirqankun: –Ama fiesta p'unchaypiqa hap'isunchu, runakuna ama ch'aqwananpaq, nispa. 6Betania llaqtachapi lepra onqoyniyoq nisqa Simonpa wasinpi Jesusqa7mikhunanpaq tiyashaqtinmi, huk warmi hamurqan yuraq rumi p'uyñuchapi ancha chaniyoq q'apaq hawina apantin. Hinaspan Jesuspa umanman hich'aykurqan.8Yachachisqankunataq chayta rikuspa phiñakurqanku: –¿Imapaqmi kaytaqa usuchin? 9Kaytaqa askha qolqeman vendespan wakchakunata yanapasunman karqan, nispa. 10Jesustaq chayta yachaspa paykunata nirqan: –¿Imanaqtinmi kay warmi contra rimankichis? Payqa ñoqapaqmi allinta ruwashan.11Wakchakunaqa qankunawanpunin kashan, ñoqan ichaqa mana tukuy tiempochu qankunawan kasaq.12Kay q'apaq hawinata cuerpoyman hich'aykuwaspaqa p'ampasqa kanaypaqmi wakichipushawan. 13Cheqaqtan niykichis, maypipas allin willakuykuna kay pachantinpi willasqa kasqanpin kay warmiq ruwasqanpas willasqallataq kanqa payta yuyarinapaq, nispa. 14Hinaqtinmi chunka iskayniyoq yachachisqankunamanta huknin Judas Iscarioteqa sacerdote umallikunaman rirqan. 15Hinaspan paykunata nirqan: –¿Imatataq qowankichisman Jesusta qankunaman hap'ichiqtiy? nispa. Hinan paykunaqa kinsa chunka qolqeta Judas Iscarioteman qorqanku.16Chaymantapachataq imaynatachus Jesusta hap'ichinanpaq yuyaykurqan. 17Mana Qonchuyoq T'anta mikhunanku Fiesta qallariy p'unchaypitaq yachachisqankunaqa Jesusman asuykuspa tapurqanku: –Pascua mikhunata mikhunanchispaqqa, ¿maypin wakichimunaykuta munanki? nispa. 18Jesustaq nirqan: –Llaqtata riychis nisqay runaqta, hinaspa nimuychis, yachachikuqmi nin: Wañuchiwananku tiempon qayllaykamunña, wasiykipin yachachisqaykunawan Pascua mikhunata mikhusaq, nispa. 19Hinan yachachisqankunaqa Jesuspa kamachisqanta hina ruwarqanku, hinaspan chay mikhunata wakichirqanku. 20Tutayaykuqtintaq Jesusqa chunka iskayniyoq yachachisqankunawan mikhuq tiyaykurqan. 21Paykuna mikhushaqtinkutaq Jesusqa nirqan: –Cheqaqtan niykichis, hukniykichismi ñoqata hap'ichiwanqa, nispa. 22Hinan paykunaqa sapankanku sinchi llakisqa tapuyta qallarirqanku: –Señor, ¿ñoqachu kani? nispa. 23Hinaqtinmi Jesusqa nirqan: –Pichus ñoqawan kuska puruñaman makinta challpuqmi ñoqata hap'ichiwanqa. 24Runaq Churinqa wañunqa Diospa Simin Qelqapi paymanta nisqaman hinan. Ichaqa, ¡ay, Runaq Churinta hap'iykachiq runamanta! Allinmi kanman karqan chay runapaqqa mana naceynin, nispa. 25Chaymi payta hap'ichiq Judasqa tapuykurqan: –Yachachikuq, ¿icha ñoqachu kani? nispa. Jesustaq nirqan: –Arí, qanmi kanki, nispa.26Paykuna mikhushaqtintaq Jesusqa t'antata hap'iykuspa Diosman graciasta qospa phasmirqan, hinaspan yachachisqankunaman qorqan: –Hap'iychis, mikhuychis, kayqa cuerpoymi, nispa. 27Vinoyoq vasotapas hap'illarqantaq, hinaspan Diosman graciasta qospa paykunaman qorqan: –Llapaykichis kay vasomanta ukyaychis, 28kayqa Diospa rimanakuyninta cheqaqchaq yawarniymi, askha runaq huchankuna pampachasqa kananpaqmi hich'asqa kanqa, nispa. 29Niykichismi, kunanmantaqa manañan kay uvas vinotaqa ukyasaqchu, aswanpas Yayaypa qhapaqsuyunpiñan mosoq vinota qankunawan ukyasaq, nispa. 30Himnota takispankuñataq Olivos orqoman rirqanku. 31Chaypin Jesusqa yachachisqankunata nirqan: –Llapallaykichismi kunan tuta ñoqata saqerpariwankichis. Diospa Simin Qelqan nin: “Diosmi michiqta k'irinqa, ovejakunataq ch'eqeripunqaku”, nispa.32Kawsarimpusqay qhepatan ichaqa, ñawpaqeykichista Galilea provinciaman risaq, nispa.33Chaymi Pedroqa payta nirqan: –Llapaña saqerparisunki chaypas, manan ñoqaqa hayk'aqpas saqesqaykichu, nispa. 34Hinan Jesusqa Pedrota nirqan: –Cheqaqtan niyki, kunan tutan manaraq gallo waqashaqtin, kinsa kutita negawanki, nispa.35Pedrotaq payta nirqan: –Qanwan kuska wañunay kanman chaypas, manapunin negasqaykichu, nispa.36Jesusmi Getsemaní huertaman chayaspa yachachisqankunata nirqan: –Kaypi tiyashaychis Diosmanta haqaypi mañakamunaykama, nispa.37Hinaspan Jesusqa Pedrota, Zebedeoq iskaynin churintawan pusaspa anchatapuni llakikuspa38paykunata nirqan: –Llakikuymantan sonqoy phatarqoq hinallaña kashan. Kayllapi kashaychis, rikch'aysiwaychis, nispa. 39Asllata ñawpaqman rispataq, pampakama k'umuykukuspa Diosmanta mañakurqan: –Yayáy, atikuqtinqa kay ñak'arinata ñoqamanta anchhurichiy, ichaqa ama ñoqaq munasqaychu kachun, aswanpas qanpa munasqayki kachun, nispa. 40Yachachisqankunaman kutispataq puñushaqta paykunata tarirqan, hinaspan Pedrota nirqan: –¿Manachu huk horallatapas rikch'aysiwayta atirqankichis? 41Rikch'ashaychis, Diosmanta mañakuychis, ama wateqasqa kanaykichispaq. Sonqoqa munallanpunin, aycha cuerpon ichaqa pisi kallpa, nispa. 42Iskay kutipi rispataq Jesusqa huktawan Diosmanta mañakurqan: –Yayáy, ñak'arinaypuni kaqtinqa, munayniyki ruwasqa kachun, nispa. 43Kutimuspataq yachachisqankunata puñushaqllatataq tarirqan, paykunataqa misk'i puñuymi aysasharqan. 44Paykunata saqespataq kinsa kutita rispa Diosmanta mañakurqan chay kikin simikunallawantaq. 45Hinaspan yachachisqankunaman kutispa nirqan: –¿Puñushankichisraqchu? ¿Samashankichisraqchu? Horan chayamunña. Runaq Churinqa huchasapakunaman hap'ichisqa kananpaq.46Hatariychis, haku, hap'ichiwaqniymi chayamunña, nispa. 47Jesús rimashallaqtinraqmi Judasqa hamurqan, paymi chunka iskayniyoq yachachisqankunamanta huknin karqan. Judaswanmi espadakunantin k'aspikunantin askha runakuna hamurqanku, chaykunatan sacerdote umallikuna judío kurak runakunapiwan kachamurqanku. 48Hap'ichiqnin Judastaq paykunata yachaykachispa nimusqa: Pitachus ñoqa much'aykusaq, chaytan hap'inkichis, nispa.49Jesusman asuykurqospataq: –Yachachiqníy, napaykuykin nispa, Jesusta much'aykurqan.50Chaymi Jesusqa Judasta nirqan: –Amigo, ¿imamanmi hamushanki? nispa. Hinaqtinmi Jesustaqa presota hap'irqanku. 51Chayllamanmi Jesuspa huknin yachachisqanqa espadanta horqokurqan, hinaspan uma sacerdoteq kamachinta waqtaspa ninrinta qhorurqorqan. 52Chaymi Jesusqa nirqan: –Espadaykita waqaychay churananman, espadawan maqanakuqkunaqa espadawan wañuchisqallataqmi kanqaku. 53Munaspayqa Yayaymantan mañakuyman, hinan payqa kunanpacha waranqa-waranqa angelkunata kachamuwanman. ¿Manachu chayta yachanki?54Chay hinata ruwaqtiyqa, ¿imaynatataq chay hinapuni kanan kaq Diospa Simin Qelqaqa hunt'akunman? nispa. 55Chay raton Jesusqa runakunata nirqan: –¿Suwaman hinachu hamurqankichis espadakunantin k'aspikunantin hap'iwanaykichispaq? Sapa p'unchaymi qankunawan kasharqani Dios yupaychana wasipi yachachispa, manataqmi hap'iwarqankichischu. 56Aswanpas kaykunaqa profetakunaq qelqasqankuna hunt'akunanpaqmi suceden, nispa. Chay raton llapan yachachisqankunaqa sapallanta Jesusta saqerparispa ayqerqanku.57Hap'iqninkunataq Jesustaqa uma sacerdote Caifasman aparqanku, chaypin kamachikuy simita yachachiqkuna kurak runakunapiwan huñunasqa kasharqanku. 58Pedrotaq ichaqa Jesuspa karu qhepanta rirqan uma sacerdoteq pationkama. Ukhuman haykuspataq Dios yupaychana wasi guardiakunawan tiyasharqan imaynapichus chaykuna tukukunanta yachananpaq. 59Sacerdote umallikunan umalli runakunaq huñunakuyninpi kaqkunapiwan Jesús contra llulla testigota maskharqanku payta wañuchinankupaq.60Ichaqa manan ima huchallatapas tarirqankuchu, askhaña llulla testigokuna hamushaqtinpas. Qhepatan ichaqa iskay llulla testigokuna hamuspa 61nirqanku: –Kay runaqa nirqanmi, Dios yupaychana wasitan thuniyman, kinsa p'unchaypitaq sayarichiyman, nispa.62Chaymi uma sacerdoteqa sayarispa Jesusta nirqan: –¿Manachu imatapas kutichikunki? Chay rimasqankuqa, ¿hinapunichu? nispa. 63Jesustaq ichaqa ch'inlla kakurqan. Uma sacerdotetaq payta nirqan: –Kawsaq Diospa sutinpin kamachiyki, sut'inta rimariy, ¿qanchu Diospa Churin Cristoqa kanki? nispa.64Jesustaq payta nirqan: –Arí, nisqayki hinan. Chaywanpas niykichismi, pisi tiempomantan Runaq Churinta rikunkichis atiyniyoq Diospa paña ladonpi tiyashaqta, hanaq pacha phuyupi hamushaqtawan, nispa. 65Hinaqtinmi uma sacerdoteqa phiñakuymanta p'achanta llik'ikuspa nirqan: –¡Kay runaqa Dios contran riman! ¿Imapaqñataq testigokunata astawan munasunchis? ¡Uyarishankichismi Dios contra rimasqanta! 66¿Ima ninkichistaq? nispa. Paykunataq nirqanku: –¡Huchallikunmi, wañuchun! nispanku.67Hinaspanmi uyanpi thoqaykurqanku, ch'aqlarqanku, hukkunataq saqmaspa nirqanku: 68–Yaw, Cristo, pichus ch'aqlashasunki chayta watumuy, nispanku.69Chaykamataq Pedroqa hawa patiopi tiyasharqan. Chayllamanmi huk warmi kamachi payman asuykuspa nirqan: –Qanpas Galilea provinciamanta Jesuswanmi kasharqanki riki, nispa. 70Pedrotaq lliwpa ñawpaqenpi negakurqan: –Manan yachanichu, imatachá rimakushankipas, nispa. 71Punkuta Pedro lloqsishaqtintaq huk warmi kamachipas payta rikurqan, hinaspan chaypi kaqkunata nirqan: –Kay runaqa Nazaret llaqtamanta Jesuswanmi kasharqan, nispa.72Pedrotaq juraspa huktawan negakurqan: –¡Manan chay runataqa reqsinipaschu! nispa. 73Chhikan qhepatataq chaypi kaqkunaqa asuykuspa Pedrota nirqanku: –Qanpas paykuna t'aqamantapunin kanki, rimayniykipas sut'in rikch'akushan, nispa. 74Hinan Pedroqa pay kikinta ñakakusparaq jurarqan: –Manapunin chay runataqa reqsinichu, nispa. Chayllamanmi galloqa waqarqan. 75Chaymi Pedroqa yuyarirqan: –“Manaraq gallo waqashaqtinmi kinsa kutita negawanki” nispa Jesuspa nisqanta. Chaymi Pedroqa hawaman lloqsispa khuyayta waqaykurqan.

MATEO 27

1P'unchayamuqtintaq llapan sacerdote umallikuna judío kurak runakunapiwan Jesús contra rimanakurqanku wañuchinankupaq, 2hinaspan watasqata apaspa kamachikuq Pilatoman saqemurqanku. 3Hap'ichiqnin Judastaq, Jesusqa wañuchinapaq huchachasqaña kasqanta yachaspa, ñakapakuspa apapurqan chay kinsa chunka qolqeta sacerdote umallikunaman kurak runakunamanwan.4Paykunatan nirqan: –Huchallikunin mana huchayoq runata qankunaman hap'ichispay, nispa. Paykunataq ichaqa nirqanku: –¿Imataq ñoqaykumanri qokuwanku? ¡Qanchá chaytaqa yachakunki! nispanku. 5Hinan Judasqa qolqeta Dios yupaychana wasiman wikch'uykuspa lloqsipurqan. Rispataq seq'okamurqan.6Sacerdote umallikunataq chay qolqeta hoqarispa nirqanku: –Manan chaninchu Dios yupaychana wasipi qolqe waqaychanaman churayqa, runa wañuchinapaq pagasqa qolqe kasqanrayku, nispa. 7Hinan rimanakuspaña chay qolqewan manka ruwaqpa hallp'anta rantirqanku, mana judío runakuna wañuqtin chaypi p'ampanapaq. 8Chayraykun chay hallp'aqa kunan p'unchaykama “Yawar Pampa” nisqa sutiyoq.9Ahinapin profeta Jeremiaspa nisqan hunt'akurqan. Paymi nirqan: “Israel wakin runakunan preciota churarqanku payta kinsa chunka qolqeman vendenapaq, 10hinaspan chay qolqewan manka ruwaqpa hallp'anta rantirqanku, Señor Diospa kamachiwasqanman hina”, nispa. 11Jesustan kamachikuq Pilatoman aparqanku, hinan kamachikuqqa payta tapurqan: –¿Qanchu kanki judío runakunaq Reynin? nispa. Jesustaq nirqan: –Arí, nisqayki hinan, nispa. 12Sacerdote umallikuna kurak runakunapiwan huchachaqtinmi Jesusqa mana imatapas kutichikurqanchu. 13Chaymi Pilatoqa Jesusta nirqan: –¿Manachu uyarinki qan contra lliw imaymana rimasqankuta? nispa. 14Jesustaq ichaqa mana huk simillatapas Pilatoman kutichirqanchu, hinan Pilatoqa sinchita muspharqan. 15Pascua Fiestapin kamachikuq Pilatoqa sapa wata huk presota kacharillaqpuni pitachus runakunaq mañakusqankuta. 16Chay p'unchaykunapin huk ancha reqsisqa Barrabás sutiyoq runa preso kasharqan. 17Llapa runakuna huñunasqa kashaqtinkun, Pilatoqa tapurqan: –¿Mayqentan munankichis kacharinayta? ¿Barrabastachu? Icha, ¿Cristo nisqa Jesustachu? nispa. 18Pilatoqa yacharqanmi envidiakuspa Jesusta hap'ichisqankuta.19Juzganapi Pilato tiyashaqtinmi warminqa payman willachimurqan: –Chay chanin runataqa ama imanaypaschu, paymantan ch'isi tuta sinchi mancharikuyta mosqokuni, nispa. 20Sacerdote umallikunan judío kurak runakunapiwan runakunata tanqarqanku: Barrabasta kachariy, Jesustataq wañuchiy, nispa mañakunankupaq. 21Hinaqtinmi kamachikuq Pilatoqa runakunata tapurqan: –¿Mayqentataq iskayninmanta kacharinayta munankichis? nispa. Paykunataq nirqanku: –¡Barrabasta kachariy! nispa. 22Chaymi Pilatoqa tapurqan: –¿Imanasaqtaq Cristo nisqa Jesusta? nispa. Hinan llapanku payta nirqanku: –¡Paytaqa chakatay! nispanku. 23Chaymi Pilatoqa nirqan: –¿Ima mana allintataq ruwarqan? nispa. Paykunataq ichaqa sinchita qaparirqanku: –¡Paytaqa chakatay! nispanku.24Pilatoqa manan ima ruwaytapas atirqanchu. Sinchi ch'aqway qallarinanta reparaspataq unuta apachikamuspa runakuna qhawashaqtin makinta mayllikuspa nirqan: –Kay chanin runata wañuchisqaykichismantaqa mana huchayoqmi kasaq, qankunan huchayoqqa kankichis, nispa. 25Chaymi llaqtantin runakunaqa nirqanku: –Wañusqanmantaqa ñoqaykun mirayniykupiwan huchachasqa kasaqku, nispanku. 26Chaymi Pilatoqa Barrabasta kacharipurqan, Jesustataq suq'achispaña chakataspa wañuchinankupaq entregarqan. 27Hinan Pilatoq soldadonkunaqa kamachikunan wasi patioman Jesusta apaykurqanku, hinaspan llapan soldadokunata Jesuspa qayllanman huñuykurqanku. 28Chaymi p'achanta ch'utispa sani-puka p'achawan churarqanku.29Khiskamanta simp'asqa coronawanmi umanman churarqanku, paña makinmantaq huk soqosta hap'ichirqanku, chaymantataq Jesuspa ñawpaqenpi qonqorikuspa asipayarqanku: –¡Kawsachun judío runakunaq Reynin! nispanku. 30Payman thoqaykuspankun Jesuspa hap'isqan soqosllawantaq umanpi waqtarqanku. 31Payta asipayasqankumantañan sani-puka p'achata ch'utirqanku, hinaspan p'achanwan p'achaykachispanku, chakatamunankupaq aparqanku. 32Llaqtamanta lloqsishaspankutaq soldadokunaqa Cirene llaqtayoq Simón sutiyoq runawan tuparqanku, paytan kamachirqanku Jesuspa cruzninta apananpaq.33Jesustaqa Gólgota patamanmi aparqanku. (Golgotaqa “Calavera pata” ninantan nin). 34Chaymi Jesusman hayaqeyoq vino chhaqrusqata qorqanku. Malliykuspataq mana ukyayta munarqanchu.35Jesusta chakataspañataq p'achanta rakinakunankupaq sortearqanku. 36Hinaspan chaypi tiyaykuspa Jesusta cuidarqanku. 37Cruzpa umanpitaq huchachasqa kayninta qelqarqanku: JUDÍO RUNAKUNAQ REYNIN JESÚS, nisqata.38Jesustaqa iskay suwakunatawanmi chakatarqanku, hukninta pañanpi, huknintataq lloq'enpi. 39Chayninta puriqkunataq umankuta chhaphchirispa Jesusta k'amirqanku: 40–¡Yaw! Dios yupaychana wasita thuniq kinsa p'unchaypi sayarichiyta munaq, qan kikiykitayá qespichikuy. Diospa Churinchus kanki chayqa, cruzmanta uraykamuy, nispa. 41Chay hinallataqmi sacerdote umallikunapas kamachikuy simita yachachiqkunapas fariseokunapiwan kurak runakunapiwan asipayaspa nirqanku: 42–Hukkunatan qespichirqan, pay kikintataq mana qespichikuyta atinchu. Israelpa Reynin kaspaqa, ¡cruzmanta kunan uraykamuchun, paypi iñinanchispaq! 43Diosmanmi hap'ipakun, “Diospa Churinmi kani” ninmi, chhaynaqa, kacharichichunyá, nispanku. 44Chay hinallatataq Jesusta k'amirqanku paywan kuska chakatasqa suwakunapas. 45Chawpi p'unchaymanta las tres horaskaman kay pachantinpi laqhayaykurqan. 46Las tres horasta hinan Jesusqa kunkayoqta waqyakurqan: –¡Elí! ¡Elí! ¿Lama sabactani? nispa. Chayta nispaqa: ¡Diosníy, Diosníy! ¿Imanaqtintaq saqerpariwanki? ninantan nin. 47Chaymi wakin chaypi kaqkuna chayta uyarispa: –Payqa profeta Eliastan waqyakushan, nirqanku. 48Hukninkutaq phawarispa esponjata soqosman wataykuspa vinagreman challpuykurqan, hinaspan ch'onqananpaq haywarqan. 49Wakintaq nirqanku: –Suyaychis, rikusunchis ichapaschá Eliasqa hamunqa payta kacharichiq, nispa. 50Jesustaq ichaqa, huktawan kunkayoqta waqyakuspa wañukapurqan. 51Hinaqtinmi Dios yupaychana wasipi cortinaqa iskayman llik'ikurqan, wichaymanta urayman. Hallp'apas khatatatarqan, qaqakunapas ch'eqtakurqan.52Aya p'ampanakunapas kicharikuqtinmi Diospi iñiq wañukapuqkunapas kawsarimpurqanku, 53hinaspan aya p'ampanakunamanta lloqsimuspa, Jesuspa kawsarimpusqan qhepata Jerusalén llaqtaman haykurqanku, chaypitaq askha runakunaman rikhurirqanku. 54Roma soldado capitantaq soldadonkunapiwan Jesusta cuidasharqanku. Pacha chhaphchiyta imakunachus sucedesqantawan rikuspataq sinchitapuni mancharikurqanku, hinaspan nirqanku: –Cheqaqtapunin kay runaqa Diospa Churin kasqa, nispanku. 55Chaypitaqmi askha warmikuna kasharqanku karullamanta qhawaspa. Chay warmikunan Galilea provinciamantapacha Jesuspa qhepanta hamurqanku payta servispanku. 56Chay warmikunawantaq kasharqanku Magdalá llaqtayoq María, Jacoboq Josepa maman María, Zebedeoq warminpas. 57Ch'isiña kaqtintaq Arimatea llaqtayoq qhapaq runa José sutiyoq hamurqan, paypas Jesuspi iñiqllataqmi karqan. 58Joseqa Pilatoman rispan Jesuspa cuerponta mañakurqan. Hinaqtinmi Pilatoqa payman cuerponta qonapaq kamachikurqan.59Chaymi Joseqa Jesuspa cuerponta apaspa sumaq limpio telawan p'istuykurqan, 60hinaspan qaqapi chayllaraq t'oqochikusqan aya p'ampanaman wantuykurqan. Hatun rumiwan aya p'ampana punkuta wisq'aykuspataq ripurqan. 61Chaypin Magdalá llaqtayoq María, huknin Mariapiwan aya p'ampanaq ñawpaqenpi tiyasharqanku. 62Qhepantin p'unchaytaq, samana p'unchaypi, sacerdote umallikuna fariseokunapiwan Pilatoman rispa 63nirqanku: –Wiraqochayku, chay pantachiqqa kawsashaspanraqmi nirqan: “Kinsa p'unchaymantan kawsarimpusaq”, nispa.64Kamachiypuni kinsa p'unchaykama aya p'ampanata qhawamunankupaq, yachachisqankuna tuta hamuspa ama suwarqonankupaq, hinaspataq runakunata ninkuman: Wañusqanmantan kawsarimpun, nispa. Chay hinapin qhepakaq llulla yachachikuyqa ñawpaqmantapas aswan mana allinraq kanman, nispa.65Chaymi Pilatoqa paykunata nirqan: –Guardiakunata pusaspa makillapuni paykunawan cuidachimuychis, nispa. 66Sacerdote umallikunataq fariseokunapiwan rispa aya p'ampana wisq'aq rumiwan wisq'aykuspa selloykurqanku, hinaspan chaypi soldadokunata cuidananpaq saqeykurqanku.

MATEO 28

1Samana p'unchay tukukapuqtintaq, semana qallariy p'unchay illarimuyta Magdalá llaqtayoq María hukkaq Mariapiwan aya p'ampanata qhawamuq rirqanku.2Hinan qonqaylla manchay pacha chhaphchiy karqan. Señor Diospa angelninmi hanaq pachamanta uraykamurqan, hinaspan asuykuspa rumita suchuchirqan, chay patapitaq tiyasharqan. 3Angelpa rikch'ayninmi lliphllikiq hina karqan, p'achanpas rit'i hina yuraq karqan. 4Hinan payta manchakuspa, cuidaq soldadokunaqa khatatatarqanku, hinaspan wañusqa hina kumpakurqanku. 5Warmikunatataq angelqa nirqan: –Ama qankunaqa mancharikuychischu. Chakatasqanku Jesustan maskhashankichis riki.6Payqa manan kaypiñachu, nisqanman hinan kawsarimpun. Qhawaykuychis Señorta churasqanku cheqasta. 7Chhaynaqa, usqhaylla rispa yachachisqankunaman willamuychis: Jesusmi wañusqanmanta kawsarimpun. Ñawpaqeykichistan Galilea provinciaman rinqa, chaypin paywan tupankichis. Chaytan qankunaman willaykichis, nispa.8Chaymi warmikunaqa manchakuspankupas ancha kusisqa aya p'ampanamanta phawaylla rirqanku yachachisqankunaman willamuq. Willamuq rishaqtinkutaq, 9Jesusqa paykunaman rikhurispa napaykurqan. Chaymi paykunaqa asuykuspa, Jesusta chakinmanta oqllaykuspa yupaycharqanku.10Hinaqtinmi Jesusqa paykunata nirqan: –Ama mancharikuychischu, riychis, wawqeykunaman willamuychis Galileaman rinankupaq, chaypin rikumuwanqaku, nispa. 11Warmikuna rishanankukamataq wakin soldadokunaqa llaqtata rirqanku, hinaspan sacerdote umallikunaman willamurqanku tukuy imakunachus sucedesqanta.12Hinan sacerdote umallikunaqa judío kurak runakunapiwan rimanakurqanku, hinaspan soldadokunaman askha qolqeta lluk'iykuspa13yachachirqanku: Puñushanaykukaman yachachisqankuna tuta hamuspa Jesuspa cuerponta suwarqowasqaku, nispa ninankupaq.14Nillarqankutaq: –Kamachikuq Pilato chayta yacharqoqtinqa ñoqayku qankunamanta rimarisaqku mana imapas sucedenasuykichispaq, nispa.15Chaymi soldadokunaqa qolqeta chaskikuspa yachachisqa kasqankuman hina ruwarqanku. Ahinatan judío runakunaqa chay hinallatapuni kunan p'unchaykama rimashanku. 16Chaymi Jesuspa chunka hukniyoq yachachisqankunaqa Galilea provinciaman rirqanku, maymanchus Jesusqa rinankupaq paykunata kamachirqan chay orqoman.17Hinan chaypi Jesusta rikuspa yupaycharqanku, wakintaq ichaqa iskayrayarqanku. 18Chaymi Jesusqa paykunaman asuykuspa nirqan: –Diosmi qowarqan tukuy atiyta hanaq pachapipas kay pachapipas.19Chayrayku, rispa llapa suyu runakunata yachachimuychis, yachachisqaykuna kanankupaq, hinaspa Yayaq, Churiq, Santo Espirituq sutinpi paykunata bautizamuychis. 20Qankunaman lliw kamachisqaykunata paykunaman yachachimuychis kasukunankupaq. Ñoqaqa qankunawanmi sapa p'unchay kashani kay pachaq p'uchukanankama, nispa.